Ekonomi Terimleri

Bütçe Analizi

(Budget analysis) Bütçenin analizi için şu göstergelere ve oranlara bakılır:

  • Borç yükünü görmek için bütçe içinde iç ve dış borç faizleri toplamının, har­camalara oranı bulunur. Bu oranın yük­selmesi ekonomik dengeler

Bütçe Dengesi

(Balance of budget) Bütçe dengesi, bütçe gelirleri ile giderlerinin eşit olması demektir. Giderler, gelirlerden fazla ol­duğunda bütçe açığı ortaya çıkar. Gelir­ler, giderleri aştığında ise bütçe “fazla” verdi denir.

Bütçe Gelirleri

(Budget revenues) Yasaların verdiği yetkiye dayanılarak toplanan vergi, re­sim, harç ve fon kesintileri bütçe gelir­lerinin en önemli bölümünü oluşturur. Faiz ve ceza gelirleri ile devletin men­kul ve gayrimenkullerinden elde edilen

Bütçe Harcamaları

(Budget expenditures) Bütçenin uy­gulaması sırasında yapılan harcama­lar ekonomik ayrıma göre aşağıdaki üç başlık altında incelenir:

- Personel maaşlarını da içeren cari harcamaların, bütçenin toplamına oranı devletin memurlara

Bütçe İlkeleri

(Budgeting principles) Klasik bütçe il­keleri şöyle sınıflandırılmaktadır:

Genellik ilkesi: Devletin bütün gelir ve giderlerinin bütçede ayrı ayrı ve tam olarak gösterilmesi demektir. Bu ilke­nin hareket

Bütçe Sistemleri

(Budgetsystems) Türkiye’de 1973 yılına kadar “klasik” diye adlandırılan bütçe sistemi uygulanmıştır. “Geleneksel” diye de adlandırılan bu bütçe sisteminde büt­çe ödeneklerin, hizmeti yerine getirecek kurum veya kuruluşların ihtiyaçları

Bütçe Takvimi

Devlet bütçesi ile ilgili kurallar ve sü­reçler Anayasa’nın 161. maddesinde belirtilmiştir. Bütçe hakkında Anayasa hükmü şöyledir:

“Kamu idarelerinin ve kamu iktisadi te­şebbüsleri dışındaki kamu tüzel kişileri­nin harcamala

Büyük Dünya Ekonomi Krizi

(World Economic Crisis) Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra dünya ekonomisinde olumlu gelişmeler yaşanmış ve 1928 yılına kadar tüm ülkelerde üretim ve sü­rüm artmıştı. Ancak 1929 başında gıda ve hammadde fiyatları düşmüş ve stok­lar artmış

Büyüme

(Growth) Ulusal ekonomilerde nü­fus, işgücü, kaynaklar, sermaye, ma­kine ve teçhizat yıldan yıla değişmek­tedir. Bunların tümünde değişme artış yönünde olduğunda “büyüme”, azalma yönünde olduğunda ise “da­ralma” söz konusu olmaktadı

CAC Endeksi

(CAC lndex) Paris Borsası’nda işlem gören hisse senetlerinin fiyatlarından oluşturulan endekstir.

Cambridge Denklemi

(Cambridge equation) Cambridge Üniversitesi profesörlerinden Alfred Marshall’ın öncülüğünde geliştirilen ve paranın miktar kuramını yorumla­yan bir denklemdir. M = k.P.Y biçimin­de ifade edilen denklemin sol tarafı ekonomideki para

Cambridge Okulu

(Cambridge School) Öncülüğünü Al­fred Marshall’ın yaptığı ve A.C. Pigou, J.M. Keynes, J.V. Robinson ve N. Kal- dor’un katkıda bulunduğu bir ekoldür. Bu ekol, Marshall’ın kürsüsü ve temel görüşleri etrafında toplanmış İngiliz ik­tisa

Cam-Çimento-Seramik Sanayileri

(Glass, cement and ceramic indust­ries) Sanayi endekslerinde adı “Diğer metalik olmayan mineral ürünleri ima­latı” olarak geçer. Bu sanayi dalının eski adı “Taşa ve toprağa dayalı sanayiler” idi. Her tür cam, seramik eşya ve sıhhi t

Canlandırma Politikası

(Pump priming policy) Durgunluk dö­nemlerinde ekonomiyi canlandırmak amacıyla yapılan hükümet harcamaları, vergi ve faiz indirimleridir. Keynesyen ekonomi anlayışının benimsenmesin­den önce ABD Başkanı Roosevelt’in Büyük Kriz sırası

CAPM

(Capital asset pricing model) Menkul değerleri değerlendirme modeli ola­rak tanımlanan bu model, 80’li yıllarda önem kazanmıştır. Modelde sermaye pi­yasasında bir menkul değerin beklenen geliri ile riski arasındaki ilişki, ortalama

Cari Değer

(Realizable value) Piyasada alım satımı yapılan bir ekonomik varlığın belirli bir zaman aralığındaki değeridir.

Cari Faiz Oranı

(Nominal interest rate) Para piyasa­larında ödünç verilebilen fonlar konu­sunda ortaya çıkan arz ve talebin kar­şılaşması sonrasında ortaya çıkan faiz oranıdır.

Cari Fiyat

(Current price) 1- Fiyat hareketleri so­nucu paranın satın alma gücünde orta­ya çıkan değişiklikleri yansıtmayan fi­yat düzeyidir. 2-Herhangi bir ekonomik varlığı satın almak için ödenen piyasa fiyatıdır.

Cari Harcamalar

(Current expenditures) 1- Doğrudan üretim artışına yönelik olmayan, etki­leri geçici olan ve bir defada kullanılıp tüketilen mal ve hizmetler için yapılan harcamalardır. 2- Bütçede yatırım ve transfer ödemesi niteliğinde olmayan ve

Cari İşlemler Dengesi

(Current account balance) Bir ekono­miye giren döviz ve ekonomiden çıkan dövizle ilgili kayıtlar ve ayrıntılar cari işlemler dengesinde yer alır. Giren dö­viz, çıkan dövizden daha az ise cari iş­lemler açığı ortaya çıkar. Giren dövi