Bütçe Sistemleri
(Budgetsystems) Türkiye’de 1973 yılına kadar “klasik” diye adlandırılan bütçe sistemi uygulanmıştır. “Geleneksel” diye de adlandırılan bu bütçe sisteminde bütçe ödeneklerin, hizmeti yerine getirecek kurum veya kuruluşların ihtiyaçlarına göre belirlenmektedir. Ödenekler ile kamu birimlerinin mali yıl içindeki cari ve yatırım harcamalarının karşılanması amaçlanmaktadır. Klasik sistemde önceki yılın bütçesi esas alınarak bazı parasal ve işlevsel değişiklikler yapılmaktadır. Bu bütçenin değişen ekonomik ve sosyal koşullara uyum sağlaması zor olmaktadır. Savurganlığın önlenmesi ve ödeneklerin gerçek ihtiyaçlara tahsis edilmesi konusunda da sorunlar ortaya çıkabilmektedir. Klasik bütçenin ekonomik planlama ve kaynakların rasyonel dağılımı hedefleri ile bağlantısı zayıftır. 50’li ve 60’lı yıllarda bütçenin ekonomik yönüne daha fazla önem verilmiş ve özel sektördeki verimlilik ve etkinlik kavramları esas alınarak reform projeleri hazırlanmıştır. Türkiye’de 1965’te başlayan reform çalışmaları sonunda 1973 yılında “program bütçe” sistemine geçilmiştir. Bu sistem dünya ülkelerindeki gelişmeler de dikkate alınarak sonradan Planlama-Programlama-Bütçeleme Sistemi’ne dönüştürülmüş ve 2003 yılına kadar uygulanmıştır. 2003 yılında 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun çıkarılmasından sonra “performans esaslı bütçeleme sistemi”ne geçilmiştir. 2019 yılında ise “program bütçe” sisteminin değişen koşullara uyum sağlayacak yeni bir uygulamasına geçileceği açıklanmıştır.
