1700'den Bugüne Ekonomi Kronolojisi

Kuruluş tarihleri belli olmasa da III. Selim’in padişahlık döneminde Beykoz’da bir cam ve porselen fabrikası ile Levent Çiftliği’nde bir tüfek fabrikasının ku­rulduğu biliniyor. Bu dönemde Osmanlı Devleti’nin yöneticileri Avrupa’da

Dönemin devlet adamları Avrupa’daki Sanayi Devrimi’nden sonra İmparator­luk topraklarında da yeni fabrikaların kurulması gerektiğini kavramışlardı. O dönemde fabrikaların kurulması için gereken sermaye birikimi yoktu. Ban­kacılık si

Devlet fabrikalarının bazılarının zarar etmesinden sonra özel sektör öncülü­ğünde sanayileşme görüşleri giderek güçlendi. 1871 yılında sadrazamlık gö­revinde bulunurken hayatını kaybeden Ali Paşa dönemin padişahına hitaben yazdığı v

Sultan Abdülmecit, sadrazam ve nazır­ların borçlanma önerilerine uzun süre direndi. Ancak 1854’te yapılan borçlanma ile elde edilen kaynakların bir bölü­mü, saray yapımında, padişah ailesinin tüketiminde ve ordu ihtiyaçlarında kul­l

Düyun-ı Umumiye’nin Osmanlı’nın ver­gi gelirlerinin büyük bölümüne el koy­ması nedeniyle devlet altyapı yatırım­larına, eğitime ve sanayinin teşvikine kaynak ayıramadı. 1910 sonrasında arka arkaya gelen Balkan Savaşı ve Birinci Düny

Cumhuriyet’in kurulduğu yılda Türkiye topraklarında tahminen 12 milyon 500 bin kişi yaşıyordu.

1910 ile 1922 arasındaki savaş yılla­rında yüz binlerce gencin şehit olması, hayatta kalanların bir “sıla izni” bile al­madan yed

Cumhuriyet dönemindeki istikrar Ana­dolu ve Trakya’daki çok sayıda girişim­ciyi harekete geçirdi.

Kurulan gıda, deri ve tuğla-kiremit fab­rikaları, 1925’ten sonra üretime başladı. İl ve ilçelerde kurulan bazı bankalar sa­nay

1 Eylül 1939 tarihinde başlayan İkinci Dünya Savaşı, Türkiye ekonomisindeki büyüme ivmesinin sonunu getirdi. 1938 ile 1945 arasında milli gelir yüzde 23 oranında daraldı. Tırmanan enflasyon, işçilerin ve memurların satın alma güç­le

Demokrat Parti’nin 1950 Mayıs ayında iktidar olmasından sonra, Menderes hükümetleri, CHP’ye göre daha libe­ral ekonomik politikalar uygulamaya başladı. 1954’ten sonra özel sektörün sanayi yatırımları artış eğilimine girdi. Ancak yen

60’lı yıllarda yalnız Türkiye’de değil tüm dünya ülkelerinde karma ekonomi ve planlama öncelik kazandı. Sanayileşme­de ise “ithal ikamesi stratejisi” benim­sendi. Girişimcilere sağlanan kolaylıklar sayesinde yeni fabrikalar kuruldu.

1970’de uygulanmasına başlanan is­tikrar paketi 12 Mart 1971 Muhtırası sonrasında rafa kaldırıldı. Bu dönemde altyapı yatırımları sürdürülürken sana­yinin tüm dallarında gelişme yaşandı. Bu gelişmenin temelinde, düşük kur ile düşük

İthal ikamesi stratejisi, 70’li yılların sonuna doğru tıkandı. Korumacılık politikası yerli sanayinin gelişmesini sağladı ama üretilen ürünler kalite ve fiyat açısından dünya standartlarının uzağındaydı. Bu nedenle ancak tarım ürünl

Türkiye, dünya ülkeleri arasında ser­mayenin serbest dolaşım düzenine, ekonominin durgunluk içinde bulun­duğu bir dönemde ve gerekli hazırlıkları yapmadan girdi. Ekonomiye giren kısa vadeli portföy sermayesi Türkçesi ile “sıcak para

Hükümetlerin 1970 ile 2001 arasında uyguladıkları dokuz istikrar programı enflasyonu düşürüp istikrarı sağlaya­mayınca, sorunlar iyice birikmiş ve ağırlaşmıştı. Her canlanma döneminin ardından bir kriz veya durgunluk yılı geliyor, b

“Güçlü Ekonomiye Geçiş Programının uygulanması ve AB’ye uyum sürecinde yapılan reformlar ekonominin büyüme potansiyelini harekete geçirdi. 2003­-2006 döneminde ekonomi yılda orta­lama olarak yüzde 8’e yakın bir hızda büyüdü. Hızlı b

Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı’ndan sonra yeni bir büyüme ve sanayi­leşme programı hazırlanamayınca, bü­yüme hızları düşmeye başladı. Büyüme hızları 2007’de yüzde 4.7 ve 2008’de yüzde 0.7 oldu. Küresel krizin etkisiyle 2009’da ekono

Büyümenin cari açığı da tırmandırması nedeniyle frene basılınca 2012’de ekono­mi yavaşladı. İleri teknoloji ile üretim ve ihracat yapan sanayi tesislerinin kurul­ması için çıkarılan teşvik paketleri, ya­tırımlardaki duraklama nedeni

1793: ABD’de Farmer Weekly Museum adlı ilk ekonomi dergisi yayınlandı.

1795: New York Price Current adlı yayın­da başlıca ürünlerin fiyatları yer alıyordu.

1796: