Dışa Açılma Dönemi

İthal ikamesi stratejisi, 70’li yılların sonuna doğru tıkandı. Korumacılık politikası yerli sanayinin gelişmesini sağladı ama üretilen ürünler kalite ve fiyat açısından dünya standartlarının uzağındaydı. Bu nedenle ancak tarım ürünleri ihraç edilebiliyordu. Sanayinin daha da gelişmek için ihtiyaç duyduğu makine-teçhizat ve ara malı ithalatı için döviz bulunamıyordu. DÇM yöntemi ile alınan dış borçların geri ödenmesi önündeki engel de döviz sıkıntısıydı. 1979’da ham petrol fiyatlarının artışı, dış ticaret ve cari işlemler açıklarını büyüttü. Ekonomik kriz ortamında sosyal huzursuzluklar arttı, şiddet olayları tırmandırıldı. 80’li yılların başında dünyada neoliberal ekonomi düşüncesi ABD ve İngiltere’den başlayarak güçlenmişti.

1980-24 Ocak Kararları: Alınan kararlar ve devalüasyon sonrasında ekonominin dışa açılma süreci başladı. Dolar 47 liradan 70 liraya yükseltildi.

2 Haziran: Buğday ve ekmek fiyatları üzerindeki devlet kontrolü kaldırıldı. Tüm mal ve hizmetlerin fiyatları hızla yükseldi.

1 Temmuz: Bankacılıkta serbest faiz uygulamasına geçildi. Yeni dönem “Temmuz Bankacılığı” diye anıldı.

Ekim: Yapılan sayım sonrasında nüfusun 44 milyon 736 bin 957 kişi olduğu açıklandı.

Aralık: Yıllık enflasyon oranı yüzde 107 ile Cumhuriyet döneminin rekorunu kırdı.

1981-2 Ocak: İthalatta kota sistemi kaldırıldı.

1 Mayıs: Döviz değerini hükümetin belirlemesi yerine, piyasada oluşmasını öncelik veren “günlük kur” uygulaması başlatıldı.

20 Temmuz: Sermaye Piyasası Kurulu kuruldu.

15 Eylül: Bankerleri denetim altına almak için Ödünç Para Verme Kanunu değiştirildi.

21 Kasım: 5000 liralık banknot dolaşıma çıktı.

26 Aralık: Maliye Bakanı Kaya Erdem’in bankerler konusunda “Halkımız kumar oynamıştır” demesi krizin habercisi oldu.

1982-Ocak: Bankaların ve bankerlerin yüksek faiz oranı yarışına girmesi riskleri artırdı. Hisarbank, Bağbank ve İşçi Yatırım Bankası’na el kondu.

3 Şubat: 53 banker hakkında tasfiye kararı çıktı.

7 Nisan: Altın ticareti serbest bırakıldı.

3 Haziran: Bankalara döviz tutma yetkisi verildi.

22 Haziran: Banker Kastelli diye bilinen Cevher Özden yurt dışına kaçtı.

13 Temmuz: Bankerler Skandalı nedeniyle Başbakan Yardımcısı Turgut Özal ve Maliye Bakanı Kaya Erdem istifa etti.

25 Ekim: 10000 liralık banknot dolaşıma sürüldü.

15 Ağustos: İşlenmiş altın ihracatı serbest bırakıldı.

1983-24 Haziran: IMF ile stand-by anlaşması imzalandı.

14 Ekim: Ford, Otosan’a ortak oldu.

4 Kasım: Atatürk Barajı’nın inşaatına başlandı.

29 Aralık: Açıklanan önlemler paketi ile döviz tutmak serbestleşti. Dış ticarette serbestleşme uygulamaları başlatıldı.

1984-29 Şubat: Toplu Konut Kanunu çıkarıldı.

3 Aralık: Boğaziçi Köprüsü gelir ortaklığı senetleri satışa çıkarıldı.

Ali Metin Kazancı, Aksa Makine’yi faaliyete geçirdi. Kazancı 2000’li yıllarda Çin’de ve ABD’de jeneratör fabrikaları kurdu.

1985- 1 Ocak: Katma Değer Vergisi (KDV) yürürlüğe girdi. Ücretlilere Vergi İadesi uygulaması başlatıldı.

29 Mayıs: Hazine, para piyasalarından bono ve tahvil ihalesi ile borçlanmaya başladı.

20 Ekim: Sayım sonuçlarına göre Türkiye’nin nüfusu 50 milyon 664 bin 458 oldu.

Elektrik dağıtımını özelleştirme kararı alındı.

1986- 2 Ocak: İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) açıldı.

28 Mayıs: Tütünde tekel kaldırıldı.

28 Haziran: Leasing uygulamaları başladı.

Koç Holding Koçbank’ı kurdu.

1987-3 Ocak: Türkiye’nin ilk serbest bölgesi Mersin’de açıldı.

10 Mart: Zorunlu Tasarruf Yasası çıktı.

14 Nisan: Türkiye, Avrupa Topluluğu’na (AT) tam üyelik başvurusu yaptı.

15 Aralık: Doların değeri 1000 lirayı aştı.

1988-4 Şubat: Faiz oranlarında üst sınırı belirleme yetkisi Merkez Bankası’na verildi.

29 Şubat: Teletaş’ın yüzde 22’si halka arz yöntemi ile özelleştirildi.

18 Mart: Zorunlu Tasarruf Fonu’nu kurulmasını öngören yasa Resmi Gazete’de yayınlandı.

9 Mayıs: 20000 liralık banknotlar dolaşıma sürüldü.

3 Temmuz: İkinci Boğaziçi köprüsünün inşaatı tamamlandı.

20 Temmuz: Yabancıların İMKB’de alım satım yapmalarına izin verildi.

8 Ekim: Evlerde doğalgaz kullanımı başladı.

12 Ekim: Döviz kurlarındaki hızlı artış nedeniyle faiz oranları 21 puan yükseltildi.

Ekonomi 1980’den sonra ilk kez durgunluğa girdi. Enflasyon yükselirken, büyüme oranı sıfıra yaklaştı
Ahmet Nazif Zorlu 1973’te başladığı sanayiciliği, 80’li yıllarda tekstil, 90’lı yıllarda ise elektronik sektörlerinde sürdürdü.