Ekonomi Terimleri

Fabrika

(Factory) İşgücünün istihdam edilerek ve makine veya teknik yöntemler kul­lanılarak girdilerin ve ara mallarının diğer bir mal haline dönüştürüldüğü mekândır.

Faiz

(Interest) Sermayenin başkasına bir süre için ödünç verilmesi karşılığı öde­nen ve bir fiyat niteliği taşıyan faiz ge­nellikle yıllık olarak hesaplanır. Faizler farklı kriterlere göre şöyle sınıflandırılır: Mevduat ve kredi faizi: B

Faiz Arbitrajı

(Interest rate arbitrage) Sermayenin, düşük faiz oranlarının geçerli olduğu ülkeden yüksek faiz oranlarının geçerli olduğu ülkeye götürülmesi ile elde edi­len kazançtır.

Faiz Dışı Bütçe Dengesi

(Primary balance) Bütçe açığı, devle­tin harcamaları ile gelirleri arasındaki farkı gösterir. Harcamalar içinde me­mur maaşları ve kamu yatırıml

Faiz Karşılama Oranı

(Interest cover) Bu oran işletmenin ödemek zorunda olduğu faizin kaç ka­tını kazandığını gösterir. Paydaya faiz tutarı, paya faiz ve vergi öncesi kâr ko­narak hesaplanır. Oranın yüksek olması alınan kredi veya borcun verimli kulla­n

Faiz Koridoru

Bkz. Merkez Bankası politikaları

Faiz Oranı

(Interest rate) Sermayenin geliri olan faiz yüzde ile ifade edilir. Osmanlı İm­paratorluğu döneminde faiz ondalık olarak hesaplanırdı. Örneğin “10’a 12” dendiğinde faiz oranının yüzde 20 ol­duğu anlaşılırdı. Mevduat faiz oran­larını

Faiz Teorileri

(Theories of interest) Faiz oranları ile ilgili teoriler üç grupta incelenebilir. Bunlar reel faiz teorileri, parasal faiz te­orileri ve sentetik faiz teorileridir. Reel faiz teorileri Eugen Böhm-Bawerk, Al­fred Marshall, Irving Fis

Fakirlik Kısır Döngüsü

(Vicious circle of poverty) Ülkelerin yoksulluk nedenleri konusunda geliş­tirilen modellerden biridir. Buna göre, dairesel hareket düşük gelir düzeyi ile başlar. Gelirler az olduğu için tasarruf­lar ve talep de düşüktür. Hem tasarru

Faktör Arz Esnekliği

(Factor supply elasticity) Faktör ar­zındaki göreli değişimin faktör fiyatın­daki göreli değişime oranıdır. Faktör arzının faktör fiyatlarına karşı duyarlı­ğının ölçüsüdür.

Faktör Arzı Fonksiyonu

(Factor supply function) Faktör arzı, ekonomik karar birimlerinin sahip ol­dukları üretim faktörlerini hangi mik­tarlarda ve hangi fiyattan satmaya razı olduklarını gösteren davranışlar olarak tanımlanabilir. Faktör arzı fonksiyonu,

Faktör Gelirleri

(Factor incomes) Üretim faktörlerinin üretim sürecine katılmaları sonucunda elde ettikleri gelirlerdir. Emekçiler üc­ret, sermaye sahibi faiz, toprak sahibi rant ve teşebbüs sahibi kâr elde eder. İlk üç faktöre giden gelirler belirl

Faktör İkame Esnekliği

(Factor substitution elasticity) Üre­tim faktörlerinin miktarları arasında­ki oranın göreli değişimi ile marjinal teknik ikame oranının göreli değişimi arasındaki orandır. Üretim faktörleri­nin, diğerlerinin yerine kullanabilme imkânım

Faktoring

(Factoring) İşletmelere vadeli satışla­rının bedelini vadesinden önce tahsil imkânı veren bir finansman hizmetidir. Faktoring kuruluşu, vadeli satış yapmış işletmenin fatura edilmiş alacaklarını peşin bedelle ve bir ıskonto oranı uy

Faktör Maliyeti

(Factor cost) Tüketici tarafından bir mal için ödenen fiyattan, kamu otori­telerinin aldığı vergi, resim ve benzer­lerinin çıkarılmasından sonra ulaşılan değerdir. Vergiler çıkarıldıktan son­ra bulunan değer üretim faktörlerine öden

Faktör Mobilitesi

(Factor mobility) Üretim faktörlerinin mobilite (akıcılık, seyyaliyet) kabiliye­tini belirten bir kavramdır. Genellikle üretim faktörlerine ödenen bedellerin, bunların hareketleri üzerinde çok etkili olduğu varsayılır. Ancak, gerçek ha

Faktör Talebi

(Factor demand) Bir firmanın üretim yapmak için gerekli olan unsurları sa­tın alma veya kiralama isteğidir. Diğer faktörler sabit kaldığında, bir firmanın üretim sürecinde yer alan herhangi bir faktörden kullandığı miktar arttıkça m

Faktör Talep Esnekliği

(Factor demand elasticity) Faktör ta­lebindeki göreli değişimin, faktör fiya­tındaki göreli değişime oranıdır. Faktör talebinin faktör fiyatlarına karşı duyar­lılığını ölçer.

FAO

(Food and Agricultural Organization) Gıda ve Tarım Örgütü (GTÖ), 1945 yı­lında Birleşmiş Milletler’in (BM) ilk toplantısında kurulmuştur. BM’nin en etkili ve kapsamlı çalışan örgütlerinden biridir. Açlığın azaltılması için çeşitli p

Fark

(Spread. 1- Kredi faizlerinde geri öde­me riskine göre belirlenen faiz farkıdır. Borcun geri ödenme riski yükseldiğin­de bu fark da aynı ölçüde yüksek olur. 2- Menkul değerler borsalarında pi­yasa yapıcı tarafından belirlenen alış ve s