Ekonomi Terimleri

(Cluster) Birbiriyle ilişki içinde olan firmaların bir araya toplanmaları ve bu firmaların rekabet gücünün artma­sı için gerekli özel mal ve hizmet üre­ticileri, kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri, üniversite ve diğer araştırm

(Balance of payments) Ödemeler bi­lançosu, geniş anlamıyla, bir ekonomi­de yerleşik kişilerin (Devlet organla­rı, Merkez Bankası, bankalar ve diğer sektörler) diğer ekonomilerde yerleşik kişiler (yurtdışında yerleşikler) ile belli b

(Loanable funds) Para piyasasına su­nulan ödünç vermeye hazır fonlardır. Ödünç verilebilir fonların arz ve talep­lerinin karşılaştığı her tür ortam ödünç verilebilir fonlar piyasası olarak adlan­dırılır. Faizi bugünkü tüketimden vaz

(Learning curve) Birikimli çıktı ile or­talama ürün maliyetleri veya emeğin ortalama veya marjinal fiziki verimlili­ği arasındaki ilişkiyi işgücü deneyimi­nin artışına bağlı olarak açıklayan eğri­dir. Bu eğri öğrenme sürecinin sonuc

(Economies of scale) İşletmenin bü­yüklüğü veya kapasitesini belirtmek için “ölçek” kelimesi kullanılır. Ölçek büyüdüğünde getiri artabilir, azalabilir veya sabit kalabilir. Bir şirket tesislerini genişleterek ve üretim hacmini büyü

(Leading Economic Indicators) Eko­nomi ile ilgili çok sayıda göstergeyi in­celemeye zamanı veya bunların nasıl yorumlanacağı konusunda deneyimi olmayanlar, tek bir göstergeye bakarak ekonomideki mevcut durumu ve genel eğilimi görmek

(Front-loaded programme) Bu terim herhangi bir programın uygulamasının ilk aşamasında çözümü güvence altı­na almak için eldeki araçların önemli bir bölümünün erken kullanımını ifade eder. Gelecekteki herhangi bir gelişme­yi veya ris

(Camouflaged earnings) Genellikle şirket ile ortakları arasında yapılan iş­lemlerde şirketin kendi ortaklarından piyasa değerine göre yüksek fiyatla mal alması ve onlara düşük fiyatla mal sat­ması ve benzeri işlemlerle gerçekleşti­r

(Cobweb Theory) Üretimi için belli bir sürenin geçmesi gereken tarımsal mal­larda ve benzerlerinde, satıcıların üre­tim ve arz ile ilgili kararları, ancak bu süre sonunda etkisini göstermektedir. Üretim kararı ile üretimin fiilen ge

(Special Drawing Rights: SDR) Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından, dünya ülkelerinin likidite ihtiyacına cevap vermek üzere, otomatik bir çek­me hakkı olarak yaratılan ve karşılığı olmayan uluslararası bir likidite kay­nağıdır.

(Special order) Borsada bir kerede ya­pılabilecek işlem miktarını aşan, ancak toplu satış miktarından da az olan alış veya satış emridir.

(Special financial institutions) Faizsiz finans kuruluşları 2005 yılına kadar bu adla anılmış, daha sonra bu kurumlara “katılım bankaları” denilmiştir.

Her “Beş Yıllık Plan” döneminde kuru­lan özel ihtisas komisyonları, konulara ve sektörlere göre raporlar hazırlamak­tadır. Raporlarda konularında uzman olan bilim insanları ve şirket yöneti­cileri fikirlerini açıklar. Bu raporlara S

(Private property) Kapitalist sistemin bu ayırt edici özelliği, gerçek veya tüzel kişilerin menkul, gayrimenkul, maddi veya fikri haklarını yasal sınırlar içinde olmak kaydı ile diledikleri biçimde kul­lanabilmelerini ifade eder.

(Bond) Tahvil, bir mülkiyet senedi olan hisse nedeninin aksine, bir borçlanma senedidir. Tahvil sahibi, özel şirketin uzun vadeli alacaklısıdır ve şirketin yönetimine katılamaz. Buna karşılık şirketin brüt kârından öncelikle tahvil

(Return on equity: ROE) Belirli bir mik­tardaki öz kaynağa karşılık ne kadar kâr edildiğini gösteren ve kârın özkaynaklara bölünmesiyle hesaplanan orandır.

Bkz. Özsermaye