Ekonomi Terimleri

Taban Fiyatı

(Minimumprice, supportprice) Taban fiyat, üreticiye malını devletin tespit edip ilân ettiği fiyattan, görevlendirilen kuruluşa satma imkânı ve garantisi ve­ren fiyat düzeyidir. Bu uygulama, üre­ticinin gelir düzeyinin düşmesini önle

Tahakkuk

(Accrual, assessment) Bir alacak hak­kını doğuran işlemdir. Tahsilden önce­ki aşamayı temsil eder.

Tahsil

(Collection) Bir alacak veya borcun ödenmesi ile hesabın kapatılmasıdır. Gerçek veya tüzel kişi için alacakları toplayan kişiye tahsildar denmektedir.

Tahtakale Piyasası

İstanbul’da serbest döviz piyasası ola­rak faaliyet gösteren paralel bir pi­yasadır. Tahtakale, 29 Aralık 1983’te yayınlanan Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu hakkında 28 sayılı Kararname’den önce altın ve dövizin ser­best piya

Tahvil

(Bond, long term bond) Kamu veya özel sektör tarafından değişken veya sabit faizli, kupon ödemeli veya ıskontolu olarak çıkarılan bir yıldan uzun vadeli borç senedidir.

Takas

(Barter) Günlük kullanımda malın, para kullanılmadan diğer bir malla değişimini ifade eden bir terimdir. Ül­keler arasında ithalatı ve ihracatı ya­pılan malın karşılığının diğer bir malla ödenmesini de tanımlar. Bir tarafa ait mal v

Takasbank

Menkul değerlerin alım satım işlemle­rinden doğan, menkul değerlerin tesli­mi ve bedellerinin ödenmesine ilişkin taahhütlere ait işlemlerin yapılması için 1992’de kurulan şirket, 1996’da ban­kacılık lisansı almış ve unvanı Takas ve

Takipteki Krediler (TK)

(Non-performing loans: NPL) Banka­ların vadesi dolmuş ancak henüz geri ödenmemiş kredilerine verilen addır.

Takoz Etkisi

(Ratchet effect) Göreli gelir hipotezine göre gelir düşüşünün tüketimi azaltıcı etkisinin, gelir artışının tüketimi ar­tırma etkisinden daha küçük olmasını tanımlar.

Takvim Etkisi

(Calendar effect) Uzun bayram tatilleri, toplu izin uygulamaları ve benzeri olaylar nedeniyle herhangi bir ayda veya üç aylık dönemde ortaya çıkan üretim düşüşü, göstergelerin karşılaştırılmasını zorlaş­tırır. İstatistikler, belirli

Talebin Gelir Esnekliği

(Income elasticity of demand) Birey­lerin gelirlerinde ortaya çıkan bir de­ğişme, onların herhangi bir mala yöne­lecek talebini de etkiler. Bu esnekliğin formülü kısaca şöyle yazılabilir:

           Talep edilen

Talep

(Demand) Bir malın talebi, alıcıların çe­şitli fiyat düzeylerinde o maldan almaya razı oldukları miktarlardır. Malın talebi belirli bir piyasada, belirli bir fiyat düze­yinde ve belirli bir zaman içinde ortaya çıkar. Örneğin “A kent

Talep Enflasyonu

(Demand inflation) Toplam talepteki artışların fiyatları yükseltmesi “talep enflasyonu” olarak adlandırılır. Toplam talep ve toplam arz bir ekonomide gelir, istihdam ve fiyat düzeyini belirleyen iki önemli ekonomik değişkendir. Toplam

Talep Esnekliği

(Elasticity of demand) Malın fiyatın­daki bir değişmeye karşılık talep edilen malın miktarının nasıl değiştiği esnek­lik (elastiklik) kavramı ile incelenir. Talebin fiyat esnekliği yahut kısaca ta­lep esnekliği malın miktarındaki yü

Talep Fonksiyonu

(Demand function) Tüketici talebi ile bu talebi etkileyen faktörler arasındaki ilişki aşağıdaki fonksiyon ile gösterilir. T = f (Px, Ps, Pc, Y, U).

Bu fonksiyonda, T talebi, Px talep edi­len malın fiyatını, Ps ikame malların

Talep Kayması

(Demand shift) Fiyattaki değişmenin “talep edilen miktar” üzerindeki etkisi incelendiğinde ve talebi etkileyen diğer faktörlerin sabit kaldığının varsayılması durumunda hareket aynı talep eğrisi üzerindedir. Bu hareket yalnız fiyat

Tamamlayıcı Mallar

(Complementary goods) Talep ve tü­ketimi birbirine bağlı olan mallardır. Otomobil fiyatları düşerken, otomobil talebiyle birlikte talep edilen benzin miktarı da artıyorsa otomobil ve benzin tamamlayıcı mallardır. Herhangi bir malın kul

Tamamlayıcı Ürün Fiyatlandırması

(Complementary product pricing) Ta­mamlayıcı mallarda, malın kendisini düşük bir piyasa fiyatından tamam­layıcısını ise yüksek fiyattan satmak suretiyle asıl kârın tamamlayıcı mal üzerinden elde edilmesini amaçlayan fiyatlandırma st

Tam İstihdam

(Full employment) 1- Bir ekonomide, veri üretim teknolojisi altında, geniş anlamda bütün üretim faktörlerinin dar anlamda ise emek faktörünün ta­mamının istihdamıdır. 2- Bir ekonomi­de işsizlik oranının doğal işsizlik oranı düzeyind

Tam Mükellefiyet

(Full liabilityto tax) Gelir Vergisi’nde Türkiye’de yerleşmiş olan gerçek kişi­ler tam mükellef sayılır. Tam mükellef sayılan kişiler, gerek Türkiye gerekse yurt dışında elde ettikleri gelirlerin ta­mamı üzerinden vergilendirilirler