Ekonomi Terimleri

(Foreign currency net position) Banka­ların döviz varlıkları toplamı ile döviz yükümlülükleri toplamının Türk Li­rası karşılıkları arasındaki farkı ifade eder. BDDK tarafından hesaplanan bu finansal büyüklük haftalık bültenler ile k

(Foreign direct investments: FDI) Os­manlı İmparatorluğu döneminde yabancı sermaye yatırımları için ayrı bir mevzuat yoktu. Yatırım imtiyazı için başvuran her yabancı sermaye sahibi ile ayrı ayrı gö­rüşülür ve sermayedarın yükümlülü

(Convergence) Değişik ülke ekonomile­rindeki temel göstergelerin zaman için­de birbirine yaklaşmasını ifade eden bir kavramdır. Tek bir ülke için “yetişme” kelimesi de kullanılmaktadır.

(Subsidiary industry) Belirli bir sek­törde büyük sanayi şirketlerine ara malı ve parça üreten ve ana sanayinin belirlediği biçim ve kalitede üretim yapan sanayidir. Küreselleşme döne­minde büyük şirketlerin ucuz ve kali­teli parça

(By product) Üretim süreci sonunda teknik nedenlerle ana ürünle birlikte ortaya çıkan ürünlerdir.

Üyelerinin konut ihtiyaçlarını karşı­lamak amacıyla kurulan ve yapıların tamamlanmasıyla varlığı sona eren bir kooperatif türüdür. 1970 ile 1990 arasında orta sınıfın ev sahibi olmasını kolaylaştıran işçi yapı kooperatiflerine dönem

(Housing permits) İnşaat sektörünün en önemli faaliyeti olan konut üretimi, şehirleşme, halkın barınması ve istih­dam gibi konuları da kapsadığından, sektörün gelişimi sosyo-ekonomik ya­pının da gelişiminin göstergelerinden birini o

(Structural budget balance) Gerçekle­şen üretim seviyesinin potansiyel üre­tim seviyesine eşit olması durumunda oluşacak olan bütçe dengesidir ve ger­çekleşen bütçe dengesinden devresel bütçe dengesinin çıkarılması suretiyle elde ed

Yapı ve Kredi Bankası, 9 Eylül 1944’te Kazım Taşkent ve arkadaşları tarafından kurulmuştur. Taşkent kimya mühendis­liği eğitimi almış ve 30’lu yıllarda bazı şeker fabrikalarını kısa sürede kurarak dönemin yöneticilerin takdirini kaz

(Build-operate-transfer (BOT) model) Özel sektörün ve yabancı sermayenin büyük yatırım projelerinin yapımını üstlenmesi için geliştirilen bir modeldir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde bu yöntemle yabancı sermayeye kilometre garantis

(Semi-durable goods) Giyim eşyası, ayakkabı, kırtasiye, mutfak eşyası ve benzeri tüketim malarını tanımlayan ve milli gelir hesaplarında da kullanı­lan bir terimdir.

(Half-life) Bir radyoaktif izotopun atomlarının yarısının parçalanması için gerekli olan süredir. Bu terim kirle­tici etki süresi açısından tarım ilaçları ve diğer kirleticiler için de kullanılır.

(Investment) Yatırımlar, ekonominin gelecekteki mal ve hizmet üretiminin düzeyini belirler. Ekonomik anlamı ile yatırım, ömrü bir yıldan fazla olan mal­lara yapılan fiziki yatırımdır. Paranın banka mevduatına veya diğer yatırım araç

(Investment Survey: IS) Yatırım Anketi’nin amacı imalat sanayisinde faaliyet gösteren işyerlerindeki mevcut yatırım eğilimlerini ve geleceğe dönük olarak yatırım plan ve projelerini belirlemek­tir. TCMB tarafından düzenlen anke­tin

(Risks in investment portfolio) Her­hangi bir yatırım aracını satın alanla­rın izlemek zorunda olduğu risk türleri şunlardır:

İş riski: Bir yatırımın beklenen getiriyi sağlayıp sağlayamayacağı konusundaki be

(Investment bank) Firmalara uzun vadeli kredi sağlayan, tahvil ve hisse senetlerinin halka arzına aracılık eden, tahvil ve hisse senetlerini toptan veya kısmen satın alarak şirketlere iştirak eden banka türüdür.

(Investmentmultiplier) Gelir harcama modelinde, otonom kalemlerden yatı­rım harcamalarında ortaya çıkan değiş­menin reel gayrisafi yurtiçi hasıla üze­rinde yarattığı kendisinden daha büyük etkiyi gösteren katsayıdır.

(Investment function) Belli bir dönem­de yatırım harcamaları ile faiz oranı, reel gayrisafi yurtiçi hasıla, beklentiler gibi değişkenler arasındaki fonksiyonel ilişkiyi tanımlayan bir terimdir.

(Mutual funds) Tasarruf sahiplerinden katılma belgeleri karşılığında toplanan paralarla belge sahibi adına oluşturula­cak portföyü işletmek amacı ile kurulan mal varlığıdır. Yatırım fonlarında temel ilke riskin dağıtılması ilkesi ve

(Return on investment: ROI) Bir ku­rumda veya firmada belli bir dönemde elde edilen kârın, bu kârın elde edil­mesinde kullanılan yatırım tutarına oranıdır. Bu oran yatırımın sonuçlarını gösterdiği gibi kaynakların etkin şekil­de kul