Yapı Kullanma (İskân) İzinleri

(Housing permits) İnşaat sektörünün en önemli faaliyeti olan konut üretimi, şehirleşme, halkın barınması ve istih­dam gibi konuları da kapsadığından, sektörün gelişimi sosyo-ekonomik ya­pının da gelişiminin göstergelerinden birini oluşturmaktadır. Yapı kullanma izin belgesi, 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 30. maddesi gereğince tamamen veya kısmen biten yapılar için belediye sınırları içinde belediyelerce, organi­ze sanayi bölgelerinde organize sanayi bölge müdürlükleri, serbest bölgelerde ise serbest bölge müdürlükleri tara­fından verilmesi zorunlu bir belgedir. Konut arzını belirleyen başlıca faktör, iskân izinlerinin düzeyidir. Bu izinler tamamlanmış binalara belediyeler ta­rafından verilir. İnşaat ruhsatlarındaki bir değişimin, iskân izinlerine yansı­ması yaklaşık iki yıllık bir süreden son­ra ortaya çıkar. Talebin sabit olduğu bir dönemde, arzın artışı fiyatları gevşetir, azalışı ise fiyatları artırır. İskân izinle­rindeki değişikliğin etkisi, halı, mobil­ya, ev tekstili, beyaz ve elektronik eşya satışlarında da hissedilir.

Çünkü her ülkede olduğu gibi Türki­ye’de de insanlar yeni bir eve yeni eşya­larla girmek istemektedir. İskan izinleri istatistikleri içinde yer alan sınai yapı­larla ilgili değişim oranları, ekonomi­nin genel gidişini anlamak isteyenlere ipuçları sunar. Türkiye’de inşaatların bir bölümünde inşaat ruhsatı ile inşaata başlanmasına rağmen yapılan ilaveler nedeniyle iskân izni alınmamaktadır. Bina inşaatı istatistikleri aylık olarak derlenmesine rağmen üç ayda bir ya­yınlanmaktadır. Bu nedenle esasında ekonominin gidişi konusunda önemli ipuçları veren bu gösterge yeterince ilgi görmemektedir. 2018 yılında çıkarılan “İmar Barışı”, iskân izni olmayan yapılar için belirli koşulları yerine getirilmesi koşulu ile af uygulaması getirmiştir.