Ekonomi Terimleri

(Flue gas) Yanmadan sonra bacalardan çıkan ve azot oksitleri, karbon oksitleri, su buharı, sülfür oksitleri, parçacıklar ve birçok kimyasal kirletici madde içe­ren dumandır.

Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk dönem­lerinde transit geçiş yapan gemilerden ve kervanlardan alınan vergidir.

(Dependency theories) Emperya­lizmin çevre ekonomilerini aktif bir biçimde geri bıraktığını ve kalkınma­larını engellediğini vurgulayan teori­lerdir. Bu teorileri savunanlar arasın­da Paul A. Baran, Andre Gunder Frank, Samir Amin ve

(Autonomous investment) Girişimcile­rin ve kamunun, tüketim hacminde ya da ulusal gelirdeki değişikliklerin etki­sinde kalmadan yaptıkları yatırım har­camalarını belirten bir kavramdır. Basit makroekonomik denge modelinde yatı­rım h

1972 yılında esnaf ve sanatkârlar ile di­ğer bağımsız çalışanları kapsamına al­mak üzere kurulan sosyal güvenlik ku­ruluşudur. Bağ-Kur 2006 yılında Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) kapsamına alınmıştır.

(Tying) Satıcı konumundaki bir işlet­menin bir ürünün satışını, alıcının ayrı bir ürünü de alması koşuluna bağlama­sıdır. Bu şekilde yapılan satışa, bağlı satış (tied selling) denir. Bağlama an­laşmalarında alıcı tarafından esas ola

(Tied credit) Bir tür koşullu kredidir. Bu kredide krediyi veren ülke veya ku­rum, krediyi alanın kendisinden mal ve hizmet satın alınması şartını koyar.

(Joint demand) Bir mal veya hizmet üretmek için üretim faktörlerinin teker teker değil hep birden talep edildiğini belirten bir terimdir. Örneğin bir ceket üretmek için hem iplik ve kumaş hem de insan emeği gerekli olmaktadır.

(Fishing) Uluslararası ekonomik sı­nıflandırmalarda tarım sektöründeki faaliyetler kapsamında balıkçılık da bu­lunmaktadır. Sektörün faaliyeti deniz­de ve tatlı sularda su ürünlerinin yetiş­tirilmesi, tutulması ve çıkarılmasıdır.

(Baltic Exchange) 1744 yılında Lond­ra’da bir kahvehanede faaliyet göster­meye başlayan bir navlun borsasıdır. 1900’de anonim şirket statüsünü kaza­nan kuruluşa 600 gemicilik şirketi üye­dir. Borsa, gemi sahipleri ve simsarları ile

(Bank) Mevduat toplama, kredi verme ve havale işlemi gerçekleştirme gibi çeşitli finansal hizmetleri yerine getir­mek üzere kurulan finansal kuruluştur. Bankaların başlıca türleri şunlardır: Mevduat bankaları: 20. yüzyılda önemli ge

(Bank bills) Yatırım ve kalkınma banka­larının borçlu sıfatı ile düzenleyip ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarıdır. Vadeleri en az 60 gün en çok 720 gündür.

(Bank run) Bir bankanın kapanacağı veya batacağı düşüncesiyle mevduat sahiplerinin paralarını aynı günlerde çekmek istemesi ile ortaya çıkar. Sağ­lam bankalar bile bu panikte zor du­ruma düşer. Yasa koyucu bu nedenle bankalar ile il

(Clearing) Bu sistem ekonomilerde çeklerin dolaşımını sağlamıştır. Kliring veya takas denilen ödeme türü, eski çağ­lardan beri bilinmekteydi. Ortaçağ pa­nayırlarında kliring işlemleri önemli yer tutardı. Birbirlerine karşı hem alaca

(Bank check, bank cheque) Bir banka tarafından düzenlenen çeke denir. Ban­kalar da diğer ticari işletmeler ve kişiler gibi ödemelerini çekle yapabilir.

(Extra bank market) Gelişmiş ülkeler­de bankaların günlük borç ve alacakla­rının takasında nakit fazlalıkları nakit noksanlıklarını aşarak pozitif bir ba­kiye veriyorsa para piyasasının “banka dışında olduğu” ifade edilir. Bunun anl

(Bank interest) Bankaların mevduat veya kredi işlemlerinde uyguladıkları faizdir. Bu faiz oranı, para otoriteleri tarafından belirlendiğinde güdümlü banka faizi adını alır. Serbest faiz sis­teminde oranlar, bankaların rekabeti sonuc

(Bank secrecy rules) Bankaların müş­terilerinin hesap durumları hakkında dışarıya bilgi vermelerini engelleyen hükümlerin ve kuralların bütünüdür.