Ekonomi Terimleri

Yatırımın Faiz Esnekliği

(Interest elasticity of investment) Yatı­rımlardaki oransal bir değişmenin faiz oranındaki oransal değişmeye oranıdır. Yatırımın faiz oranındaki değişime gös­terdiği duyarlılığını gösterir.

Yatırım İndirimi

(Investment tax credit) Belirli bir sek­töre ya da coğrafi bölgeye yapılacak yatırımların özendirilmesi için işlet­menin yaptığı yatırım harcamalarının tamamının veya bir bölümün hesapla­nan vergi borcundan indirilmesidir.

Yatırımların Sınıflandırılması

(Classification of investments) Yatı­rımları teşvik mevzuatı açısından yatı­rımlar şöyle sınıflandırılır:

Komple yeni yatırım: Mal ve hizmet üretimine yönelik olarak ana makine ve teçhizat ile yardımcı tesis

Yatırım Ortaklıkları

(Investment company, unit trust) Sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda veya borsa dışı organize piyasalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenlere ilişkin port­föyü işletmek üzere anonim ortaklık şek

Yatırım Portföyü

(Investment portfolio) “Cüzdan” anla­mına gelen portföyden söz edebilmek için en az iki farklı yatırım aracının bu­lunması gerekir. Portföydeki yatırım dağılımının, en başta yatırımcının ki­şiliğine ve bilgi düzeyine uygun olması ge

Yatırım Programı

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan “Ya­tırım Programı” sonraki yıl yapılacak kamu yatırımları ve projeleri konusun­da ayrıntılı bilgiler içerir. Bu kitapta ka­munun sorumluluğundaki yüzlerce ya­tırım

Yatırım Teşvikleri

(Investment incentives) Ekonomi yö­netimleri, yatırımların planlanan sek­törlere veya bölgelere yöneltilmesi için yatırım teşviklerini kullanır. Bazı ülke­lerde devlet daha aktif bir yatırım poli­tikası izler. Bu ülkelerde devlet bü

Yedek Sanayi Ordusu

(Reserve industrial army) Karl Marx’in analizlerinde kullandığı bir terimdir. Marx’a göre sabit sermaye, durmak­sızın değişir sermaye zararına büyü­mekteydi. Sabit sermayenin büyümesi, emek yerine makinenin ikamesine yol açmaktaydı.

Yed-i Emin

(Trustee, managing trustee) Hukuki durumu şüpheli veya tartışmalı bir şe­yin saklanması ve gerektiğinde yöneti­mi kendisine emanet edilen kimsedir. Yed-i emin kendisine bırakılan malı muhafaza ile sorumludur.

Yeniden Değerleme Oram

(Rate of revaluation) Yeniden değerle­menin yapılacak olduğu o yıla ait üre­tici fiyat endeksinin 12 aylık ortalama­sının bir önceki yılın aynı döneminin on iki aylık ortalamasına bölünmesiyle hesaplanan orandır. Bu 12 aylık dönem T

Yeniden Yapılandırma

(Restructuring) Bir finansal piyasa ku­ruluşunun, şirketin veya ülkenin öde­me zamanı gelmiş ancak ödenmemiş borçlarının vadelerinin uzatılmasını tanımlayan bir terimdir. Bu süreçte karşılanmayan diğer yükümlülükler ko­nusunda yeni

Yenilenebilir Enerji

(Renewable energy) Yenilenebilir ener­ji, sürekli devam eden doğal süreçlerde­ki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Bu kaynaklar güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji, hidro­lik enerjisi, biyokütle enerjisi

Yeni Merkantilizm

(New mercantilism) Karşı ülkenin zara­rı pahasına, ithalatı kısıtlayan ve yurtiçi üretimin artmasını amaçlayan koruyu­cu dış ticaret politikasına verilen addır. Merkantilizme benzeyen bu dış ticaret politikası yalnızca koruyucu poli

Yeni Miktar Teorisi

(Modern quantity theory of money) Milton Friedman tarafından geliştiri­len ve para talebinin, fiyatlar genel dü­zeyi, tahvil ve bononun getirisi, bekle­nen enflasyon oranı, beşeri sermayenin fiziki sermayeye oranı ve sürekli gelirin

Yeni Sanayileşen Ülkeler

(Newly industrialized countries: NIC’s) 60’lı yıllarda ihracata yönelik kalkınma modeli izleyerek doğrudan yabancı ser­maye yatırımlarım ekonomilerine çeken ülkelerdir.

Yeraltı Ekonomisi

(Underground economy) Kayıt dışılığı da beraberinde getiren yasadışı faali­yetlerin ticaretinin ve finansmanının geçerli olduğu yasadışı ekonomik faali­yetlerin bütününü ifade eder.

Yeşil Devrim

(Green revolution) Dünya çapında açlıkla mücadelede, suni gübreler, su­lama, tohum geliştirme, zararlılarla mücadele gibi yöntemleri kullanarak üretim düşüşlerini önlemeye ve birden çok hasat alma yoluyla tarımsal üretimi artırmaya

Yeşil Kutu

(Green box) Dünya Ticaret Örgütü ta­rım anlaşmalarına aykırı olmayan ve devlet programları çerçevesinde ve­rilen altyapı yatırımları, yurtiçi gıda yardımı, fiyattan ve üretimden bağım­sız olarak üreticilere yapılan doğrudan ödemeler

Yıllık Program

Her yılın ekim ayının sonuna doğru, sonraki yılın ekonomik programı Res­mi Gazete’nin mükerrer sayısı olarak yayınlanır. Tam adı “Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programadır. Araştırmacılar ve Türkiye ekonomisi ile ilgilenenler yak­laşık 22

Yoksulluk

(Poverty) Birey veya ailenin gelirinin ye­mek, barınma, içecek su, sağlık ve eğitim gibi temel ihtiyaçların karşılanmasına yetmemesi durumu mutlak yoksulluk olarak tanımlanır Mutlak yoksulluğun kriterleri dünyanın her ülkesinde aynı