Talep Enflasyonu
(Demand inflation) Toplam talepteki artışların fiyatları yükseltmesi “talep enflasyonu” olarak adlandırılır. Toplam talep ve toplam arz bir ekonomide gelir, istihdam ve fiyat düzeyini belirleyen iki önemli ekonomik değişkendir. Toplam talep düzeyinin örneğin yüzde 20 arttığı bir dönemde toplam arz da aynı oranda artmışsa fiyatlar genel düzeyinde bir değişme ortaya çıkmaz. Toplam talepteki artışlar, toplam arzdaki artışın üstünde olduğunda ise fiyatlar yükselir. Çeşitli darboğazlar nedeniyle üretimin artırılamadığı bir durumda, ekonomi yönetimlerinin toplam efektif talep düzeyini hızla yükselten bir para politikası izlemeleri enflasyonu tırmandırır. Kısa dönemde toplam arz düzeyinde önemli artışlar gerçekleştirilemeyeceği için toplam talep düzeyi, kısa dönem genel denge koşullarını belirlemekte ve enflasyon oranının düzeyini etkilemektedir. Toplam arz eğrisi kısa dönemde esnek olsa bile parasal genişlemenin ortaya çıkaracağı olumsuz etki bazı durumlarda yıllar süren bir enflasyonist döneme yol açabilmektedir. Türkiye’de 1973 ve 1974 yıllarında işbaşında bulunan hükümetler büyümeyi bir miktar hızlandırmak için enflasyonist bir politika izlemişler, ancak aynı dönemde yaşanan petrol şoku enflasyonun denetlenmesini zorlaştırmıştır. Artan petrolfiyatları olumsuz beklentileri körükleyince Türkiye, 2003 yılına kadar kronikleşen yüksek enflasyonla boğuşmak zorunda kalmıştır.Bu arada gelecekteki fiyat hareketleri konusunda beklentiler değiştiği takdirde enflasyon konusunda çok olumsuz sonuçlar ortaya çıkabilmektedir: Beklentiler enflasyonun hızlanacağı yönünde ise efektif talepteki artışlar devam eder, harcamalar hızlanır. Paradan kaçış ve kredi kullanma eğilimindeki artışlar para arzını etkiler. Böylece talep enflasyonu hızlanarak devam eder ve önlenmesi her geçen ay ve yıl biraz daha zorlaşır. Beklentilerde önemli bir değişme ortaya çıkmadığı takdirde hükümet bir süre parasal sıkılaştırma uygulayarak enflasyonu düşürebilmektedir. Bu arada toplam arzı artıracak önlemlerin alınması da istikrara katkıda bulunabilmektedir.
