Ekonomi Terimleri

SWIFT

(Society for Worldwide Interbank Fi­nancial Telecommunication) Dünya Bankalar Arası Finansal İletişim Top­luluğu, 1973’te 15 ülkeden 239 banka­nın katılımı ile kurulmuştur ve merkezi Belçika’dadır.

SWIFT’in başlıca amaçları

Şartname

(Specification) Satın alma, kiralama ve benzeri işleri gerçekleştirmek isteyen tüzel kişilerin düzenlediği resmi belge­dir. Bu belgede işi yapan ile yaptıranın taahhüt ettikleri koşullar yer alır.

Şeffaflık

(Transparency) Piyasanın durumu veya herhangi bir ekonomik olay, olgu, gelişme veya düzenleme hakkında herkesin tam bilgi sahibi olması du­rumudur. Şeffaflığın sağlanması için kamunun aydınlatılması çalışmalarına öncelik vermek gere

Şehir Ekonomisi

(Urban economics) 21. yüzyıla girilir­ken dünya şehirlerinde yaşayanların toplam dünya nüfusuna oranı yüzde 50’yi geçti. 2015’te dünya üzerindeki 380 şehir, dünyadaki toplam gelirin ya­rısının kaynaklandığı yer oldu. Bu geliş­meler

Şekerbank

Şekerbank 12 Ekim 1953 tarihinde her türlü bankacılık faaliyetleri yapmak üzere Pancar Kooperatifleri Bankası adıyla Eskişehir’de kurulmuştur. Kuru­luş ve ilk faaliyet yıllarında çok sayıda pancar üreticisi, kooperatifleri aracılığı

Şerefiye

(Betterment tax) Bir bölgeye sağlanan altyapı ve belediye hizmetleri sayesin­de değeri artan taşınmaz malların sahi­bi kişilerin hizmet sağlayanlara yaptık­ları vergi benzeri ödemedir.

Şufa Hakkı

(Pre-emptive right) Hisseli mülklerin satışında, hisse sahibi olan kişilere ön­celikle tanınan satın alma hakkıdır.

Taban Fiyatı

(Minimumprice, supportprice) Taban fiyat, üreticiye malını devletin tespit edip ilân ettiği fiyattan, görevlendirilen kuruluşa satma imkânı ve garantisi ve­ren fiyat düzeyidir. Bu uygulama, üre­ticinin gelir düzeyinin düşmesini önle

Tahakkuk

(Accrual, assessment) Bir alacak hak­kını doğuran işlemdir. Tahsilden önce­ki aşamayı temsil eder.

Tahsil

(Collection) Bir alacak veya borcun ödenmesi ile hesabın kapatılmasıdır. Gerçek veya tüzel kişi için alacakları toplayan kişiye tahsildar denmektedir.

Tahtakale Piyasası

İstanbul’da serbest döviz piyasası ola­rak faaliyet gösteren paralel bir pi­yasadır. Tahtakale, 29 Aralık 1983’te yayınlanan Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu hakkında 28 sayılı Kararname’den önce altın ve dövizin ser­best piya

Tahvil

(Bond, long term bond) Kamu veya özel sektör tarafından değişken veya sabit faizli, kupon ödemeli veya ıskontolu olarak çıkarılan bir yıldan uzun vadeli borç senedidir.

Takas

(Barter) Günlük kullanımda malın, para kullanılmadan diğer bir malla değişimini ifade eden bir terimdir. Ül­keler arasında ithalatı ve ihracatı ya­pılan malın karşılığının diğer bir malla ödenmesini de tanımlar. Bir tarafa ait mal v

Takasbank

Menkul değerlerin alım satım işlemle­rinden doğan, menkul değerlerin tesli­mi ve bedellerinin ödenmesine ilişkin taahhütlere ait işlemlerin yapılması için 1992’de kurulan şirket, 1996’da ban­kacılık lisansı almış ve unvanı Takas ve

Takipteki Krediler (TK)

(Non-performing loans: NPL) Banka­ların vadesi dolmuş ancak henüz geri ödenmemiş kredilerine verilen addır.

Takoz Etkisi

(Ratchet effect) Göreli gelir hipotezine göre gelir düşüşünün tüketimi azaltıcı etkisinin, gelir artışının tüketimi ar­tırma etkisinden daha küçük olmasını tanımlar.

Takvim Etkisi

(Calendar effect) Uzun bayram tatilleri, toplu izin uygulamaları ve benzeri olaylar nedeniyle herhangi bir ayda veya üç aylık dönemde ortaya çıkan üretim düşüşü, göstergelerin karşılaştırılmasını zorlaş­tırır. İstatistikler, belirli

Talebin Gelir Esnekliği

(Income elasticity of demand) Birey­lerin gelirlerinde ortaya çıkan bir de­ğişme, onların herhangi bir mala yöne­lecek talebini de etkiler. Bu esnekliğin formülü kısaca şöyle yazılabilir:

           Talep edilen

Talep

(Demand) Bir malın talebi, alıcıların çe­şitli fiyat düzeylerinde o maldan almaya razı oldukları miktarlardır. Malın talebi belirli bir piyasada, belirli bir fiyat düze­yinde ve belirli bir zaman içinde ortaya çıkar. Örneğin “A kent

Talep Enflasyonu

(Demand inflation) Toplam talepteki artışların fiyatları yükseltmesi “talep enflasyonu” olarak adlandırılır. Toplam talep ve toplam arz bir ekonomide gelir, istihdam ve fiyat düzeyini belirleyen iki önemli ekonomik değişkendir. Toplam