Ekonomi Terimleri

İşe Yabancılaşma

(Work alienation) Fordist üretim sü­recinde işçi ile makine arasında sürekli bir ilişkinin kurulduğu hareketli mon­taj hattında işçinin işin bütününden ve karar alma sürecinden koparılması ne­deniyle çalışma güdüsünü yitirmesidir.

İş Fizyolojisi

(Physiology of work) Farklı biçimler­deki iş ve çalışma koşullarının çalışan­ların performansının yanı sıra fiziksel organları ve onların işlevleri üzerindeki etkilerini incel

İşgücü

(Labour force) İşgücü istatistiklerinde başlangıç noktası doğal olarak nüfus sayısıdır. Nüfustan 15 yaşın altındaki­ler çıkarılınca çalışma çağındaki nüfus düzeyine ulaşılır. Çalışma çağındaki nüfustan işgücüne dâhil olmayanlar çıka

İşgücü Göstergeleri

(Labour force indicators) İşgücü, istih­dam ve işsizlik konusundaki istatistik­ler Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanır. 1988’e kadar bu konularla ilgili ilgiler nüfus sayımla­rından ve 1966 yılından itibaren dü­zen

İşgücüne Katılma Oram

(Labour participation rate) İşgücü­nün, kurumsal olmayan çalışma çağın­daki nüfus içindeki oranıdır. Türkiye’de 15-64 yaş arasındaki nüfusun işgücüne katılma oranı 2019 sonbaharında yüz­de 53.9 düzeyindedir. İstihdama katıl­ma oranı

İşgücü Talebi

(Labour force demand) Ekonomik bi­rimlerin ve devletin çalıştırmak iste­diği işçi kitlesi işgücü talebinin kayna­ğıdır. Genellikle ekonomi büyüdükçe işgücü talebi de artar. Ancak bazı özel durumlarda ekonomi büyüdüğü halde işgücü ta

İş Güvencesi

(Job security) Çalışma hakkının ko­runması ve işçinin işinin devamlılığı­nın sağlanması için gerekli önlemleri içeren, yasal veya toplu sözleşmelerle getirilen düzenlemedir. Bu kavram iş güvenliği ile karıştırı

İşkolu

(Manufacturing trade branch) İşkol­larına ayırma işlemi, iktisadi faaliyetin birbirine benzeyen işleri aynı başlık altında toplanmasıdır. İşkolu terimi çalışma ekonomisi alanında ve sendi­kaların örgütlenme alanlarını tespit sü­reci

İşlem Güdüsüyle Para Talebi

(Transactions demand for money) Ekonomik karar birimlerinin günlük işlemlerini gerçekleştirmek için bulun­durmak istedikleri para tutarıdır. Bu tutar gelirin bir fonksiyonudur.

İşlem Hacmi

(Trading volume) Borsada her hisse se­nedi için gerçekleşen işlemlerde, hisse senedi sayısı ile işlem fiyatının çarpıl­masıyla elde edilen değerdir. Belirli bir zaman aralığında tüm hisse senetleri­nin işlem hacimleri toplamı, piyas

İşlem Maliyetleri

(Transaction costs) Bu maliyetler fiyat mekanizmasının kullanılması ile ortaya çıkar ve mal veya hizmetlerin ür

İşletme İktisadı

(Managerial economics, business eco­nomics) Mikroekonomik çözümleme­nin işletmeye uygulandığı ve ekonomi teorisi ile uygulamalı iktisadı birleşti­ren ekonominin bir alt dalıdır.

İşletme Hakkının Devri

(Acquisition of lease of business) Te­şebbüslerin müessese, işletme, bağlı ortaklıklarına ve benzerlerine ait te­sislerin belirli süre ve şartlar dâhilinde gerçek ve tüzel kişiler tarafından işle­tilmesi ve varsa mamullerinin pazarl

İşletme Vergisi

1970 yılında çıkarılan 1318 sayılı Fi­nansman Kanunu ile kabul edilmiş ve belirli mal ve hizmetlerin tüketiminin vergilendirilmesini hedef alan bir pe­rakende satış vergisidir. Katma değer vergisinin öncülü olan bu verginin kap­samı

İşleyebilir Rekabet

(Workable competition) Gerçek ha­yatta tam rekabet piyasası kriterlerine uygun bir piyasa yapısı ile karşılaşılma­sı söz konusu olamadığından, gerçek­leşmesi mümkün olan ve genellikle en iyi performansı gösteren rekabeti ifade etmek

İş Sağlığı ve Güvenliği

(Occupational health and security) İşçilerin kaza, hastalık ve diğer sosyal risklere karşı korunması için gerekli önlemleri içeren yasal düzenlemeler bu başlık altında toplanır. Daha önce bu konuda işçiyi odak noktasına alan “işçi s

İşsizliğin Nedenleri

(Causes of unemployment) İşsizliğe yol açan başlıca faktörler şöyle özetlenebilir:

Demografik yapı: 2000’li yıllarda nü­fus artış hızı düşmesini sürdürse de nü­fus artış hızının yüksek ve yüzde 2’nin üst

İşsizlik Oranı

(Unemployment rate) İşsizlik oranı, işsiz nüfusun işgücü içindeki oranıdır. İşgücü istatistiklerinde ekonomik ka­muoyunun en yakından izlediği göster­ge işsizlik oranlarıdır. Ekonomik faali­yetin temposu yavaşladığında işsizlik arta

İşsizlik Sigortası

(Unemployment insurance) Bir işye­rinde çalışırken kendi istek ve kusuru dışında işinden çıkarılıp halen iş ara­yanlara, uğradıkları gelir kayıplarını kıs­men de olsa karşılayarak kendilerinin ve ailelerinin zor duruma düşmelerini ö

İşsizlik Türleri

(Types ofunemployment) İşsizlik emek arz ve talebi arasındaki uyumsuzluktan doğar. Bu uyumsuzluğun nedenleri her ülkede ve her dönemde farklı olmakta­dır. İşsizliğe gelişen ülkelerde sermaye­nin yetersizliği, gelişmiş ülkelerde ise