Ekonomi Terimleri

(Risks in investment portfolio) Her­hangi bir yatırım aracını satın alanla­rın izlemek zorunda olduğu risk türleri şunlardır:

İş riski: Bir yatırımın beklenen getiriyi sağlayıp sağlayamayacağı konusundaki be

(Investment bank) Firmalara uzun vadeli kredi sağlayan, tahvil ve hisse senetlerinin halka arzına aracılık eden, tahvil ve hisse senetlerini toptan veya kısmen satın alarak şirketlere iştirak eden banka türüdür.

(Investmentmultiplier) Gelir harcama modelinde, otonom kalemlerden yatı­rım harcamalarında ortaya çıkan değiş­menin reel gayrisafi yurtiçi hasıla üze­rinde yarattığı kendisinden daha büyük etkiyi gösteren katsayıdır.

(Investment function) Belli bir dönem­de yatırım harcamaları ile faiz oranı, reel gayrisafi yurtiçi hasıla, beklentiler gibi değişkenler arasındaki fonksiyonel ilişkiyi tanımlayan bir terimdir.

(Mutual funds) Tasarruf sahiplerinden katılma belgeleri karşılığında toplanan paralarla belge sahibi adına oluşturula­cak portföyü işletmek amacı ile kurulan mal varlığıdır. Yatırım fonlarında temel ilke riskin dağıtılması ilkesi ve

(Return on investment: ROI) Bir ku­rumda veya firmada belli bir dönemde elde edilen kârın, bu kârın elde edil­mesinde kullanılan yatırım tutarına oranıdır. Bu oran yatırımın sonuçlarını gösterdiği gibi kaynakların etkin şekil­de kul

(Interest elasticity of investment) Yatı­rımlardaki oransal bir değişmenin faiz oranındaki oransal değişmeye oranıdır. Yatırımın faiz oranındaki değişime gös­terdiği duyarlılığını gösterir.

(Investment tax credit) Belirli bir sek­töre ya da coğrafi bölgeye yapılacak yatırımların özendirilmesi için işlet­menin yaptığı yatırım harcamalarının tamamının veya bir bölümün hesapla­nan vergi borcundan indirilmesidir.

(Classification of investments) Yatı­rımları teşvik mevzuatı açısından yatı­rımlar şöyle sınıflandırılır:

Komple yeni yatırım: Mal ve hizmet üretimine yönelik olarak ana makine ve teçhizat ile yardımcı tesis

(Investment company, unit trust) Sermaye piyasası araçları ile ulusal ve uluslararası borsalarda veya borsa dışı organize piyasalarda işlem gören altın ve diğer kıymetli madenlere ilişkin port­föyü işletmek üzere anonim ortaklık şek

(Investment portfolio) “Cüzdan” anla­mına gelen portföyden söz edebilmek için en az iki farklı yatırım aracının bu­lunması gerekir. Portföydeki yatırım dağılımının, en başta yatırımcının ki­şiliğine ve bilgi düzeyine uygun olması ge

Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından hazırlanan “Ya­tırım Programı” sonraki yıl yapılacak kamu yatırımları ve projeleri konusun­da ayrıntılı bilgiler içerir. Bu kitapta ka­munun sorumluluğundaki yüzlerce ya­tırım

(Investment incentives) Ekonomi yö­netimleri, yatırımların planlanan sek­törlere veya bölgelere yöneltilmesi için yatırım teşviklerini kullanır. Bazı ülke­lerde devlet daha aktif bir yatırım poli­tikası izler. Bu ülkelerde devlet bü

(Reserve industrial army) Karl Marx’in analizlerinde kullandığı bir terimdir. Marx’a göre sabit sermaye, durmak­sızın değişir sermaye zararına büyü­mekteydi. Sabit sermayenin büyümesi, emek yerine makinenin ikamesine yol açmaktaydı.

(Trustee, managing trustee) Hukuki durumu şüpheli veya tartışmalı bir şe­yin saklanması ve gerektiğinde yöneti­mi kendisine emanet edilen kimsedir. Yed-i emin kendisine bırakılan malı muhafaza ile sorumludur.

Türkiye’de 1946 yılında yapılan deva­lüasyonu dönemin tanınmış iktisatçıla­rından Feridun Ergin şöyle anlatmıştır: “İkinci Dünya Savaşı’nda, enflasyon para kıymetinin en az beşte dördünü tahrip etmişti, ihracat maddeleri fiyat­ları

(Rate of revaluation) Yeniden değerle­menin yapılacak olduğu o yıla ait üre­tici fiyat endeksinin 12 aylık ortalama­sının bir önceki yılın aynı döneminin on iki aylık ortalamasına bölünmesiyle hesaplanan orandır. Bu 12 aylık dönem T

(Restructuring) Bir finansal piyasa ku­ruluşunun, şirketin veya ülkenin öde­me zamanı gelmiş ancak ödenmemiş borçlarının vadelerinin uzatılmasını tanımlayan bir terimdir. Bu süreçte karşılanmayan diğer yükümlülükler ko­nusunda yeni

(New state capitalism) Devlet kapita­lizmi, devletin ekonomiye daha fazla müdahale ettiği, kamu sermayesi ile veya özel sektörle ortak olarak (pri­vate-public-partnership: PPP) büyük şirketler kurduğu ve varlık fonlarını finansal ar

(Renewable energy) Yenilenebilir ener­ji, sürekli devam eden doğal süreçlerde­ki var olan enerji akışından elde edilen enerjidir. Bu kaynaklar güneş enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji, hidro­lik enerjisi, biyokütle enerjisi