Ekonomi Terimleri

Aidat

(Membership dues, regular fee) Bir dernekte, partide, meslek birliklerinde, konut sitelerinde ve her tür sivil toplum kuruluşlarında işlerin yürütülmesi ve masraflarını karşılanması için üyeler tarafından ödene

Aile Bütçesi

(Family budget) Ailelerin belli bir dö­nemde elde ettiği gelirler ile çeşitli mal ve hizmetlere yaptığı harcamaların bir araya getirilmesi aile bütçesini oluşturur.

Aile Bütçesi Anketleri

(Family budget) Ailelerin belli bir dö­nemde elde ettiği gelirler ile çeşitli mal ve hizmetlere yaptığı harcamaların bir araya getirilmesi aile bütçesini oluşturur.

Aile Yardımları

(Family allowances) Toplum içinde ai­lenin korunması ve nüfus artışının hız­landırılması için bazı ülkelerde uygula­nan sosyal yardım türüdür. Memurlar için her yıl belirlenen katsayılar üzerin­den hesaplanarak ödenir. Toplu iş söz­

Ajans

(Agency) Bilgi ve haber toplayarak bunları kitle iletişim araçlarına satan ku­ruluşlardır. Örnek: Anadolu Ajansı. Belirli bir sosyal veya ekonomik işlevi ve gö­revi olan resmi, yarı resmi kuruluşlara da ajans denir. Örnek: Kalkınma

Akbank

Mevduat sahiplerinin 40’lı yıllarda kurulan Yapı Kredi’ye ve Garanti Ban- kası’na ilgi göstermeleri üzerine Çu­kurova’da da banka kurma niyetleri su yüzüne çıktı. Adana’da fabrikaları ve ticari işyerleri bulunan Kayserili giri­şimci

Akçe

İlk Osmanlı parasıdır ve gümüşten ke­silmiştir. Alaattin Paşa’nın kurduğu Osmanlı Para Sistemi’nde Fatih Sultan Mehmet dönemine kadar “gümüş sikke standardı” uygulanmıştır. Akçe 18. yüz

Akılcılık

(Rationality) Ekonomideki varsayım­ların bir bölümü kişilerin davranışları ile ilgilidir. Ekonomik analizlerin bir bölümünde insanların ekonomik faa­liyette bulunurken akılcı şekilde hare­ket ettiği varsayılır. Gerçek hayatta ise in

Akıllı Kart

(Smart card) Ölçüleri uluslararası standartlarla belirlenmiş, plastik göv­deli, içine yerleştirilen bir mikroçiple bellek kazandırılmış, mikro işlemcisi olan ve bir işletim sistemine sahip bu­lunan kartlardır.

Akıllı kar

Akım Değişken

(Flow variable) Zaman boyutuna bağlı olarak ele alınan değişkenlerdir. Üre­tim, faiz, ücret ve harcama gibi değiş­kenler akım değişken olarak kabul edi­lir.

Akışkan Yatak Yanması

(Fluidized bed combustion) Sıvı yakıt ya da küçük kömürün, sıvılaştırılmış yatakta yakılmasıdır. Bu süreç daha düşük ısıda yanarak daha az miktarda nitrojen oksit üretimini gerçekleştir­diği gibi, sürece kireç taşı ilavesi ile de kü

Akont

(Down payment) Bir borca karşı yapılan kısmi ödemedir. Kesin hesap daha son­ra yapılır. Eskiden bu terim için “alel­hesap” kelimesi kullanılırdı. Alelhesap ödenen para, zaman aşımını keser.

Akorde Krediler

(Authorized credits) Fransızca kökenli olan bu terim banka şubelerinin yap­tıkları kredi tekliflerinin genel müdür­lükçe onaylanmasını ifade eder. Bunun yerine “otorize krediler” terimi de kul­lanılabilir.

Akord Sistemi

(Piece-work system) Bu sistemde ücret işçinin ürettiği mamul başına öde­nir. Almancadan dilimize girmiş akord yerine “parça başına ücret” terimi de kullanılır. Parça başına ücretin işçinin azami iş yapma kapasitesine göre belir­lend

Akreditif

(Letter of credit) İhraç edilen malların bedellerinin ödenmesi konusunda be­lirli şartların yerine getirilmesi halin­de ödemenin yapılacağına ilişkin bir çeşit teminattır. Akreditif işlemlerine bankalar veya diğer finans kurumla- rı

Akseptans

(Acceptance) Akseptans kabul de­mektir. Kabul işlemlerinde tacirler arasındaki ilişkilerde ve bankacılıkta rastlanır. Bir poliçe muhatabı tarafın­dan kabul edilerek “Kabulümdür” diye imzalandıktan sonra daha kolay kırdırı­lır. Banka

Aktif Karbon

(Activated carbon) Endüstriyel baca gazlarından kaynaklanan kokuların ve zehirli maddelerin giderilmesine yö­nelik adsorpsiyon sürecinde kullanılan maddedir.

Aktif Yatırım Bankası

Çalık Grubu’na ait bankanın kısa adı Aktif Bank’tır. 2006’da yeniden yapı­lan bankanın 10 şubesinde 697 çalışanı vardır.

Albaraka Türk Katılım Bankası

1985’te kurulan ve 232 şubede faaliyet gösteren bir katılım bankasıdır. Mer­kezi Bahreyn’de bulunan Albaraka Ban­king Group, bankanın sermayesinin yüzde 65’ine sahiptir.

Alıcı Gücü

(Buyer power) Bir veya birden fazla alıcının, söz konusu alım pazarındaki ekonomik güçlerine bağlı olarak satı­cılardan uygun koşullarda ürün tedarik edebilme kabiliyetleridir. Güçlü alıcı­lar, güçlü satıcıların fiyatlama politikala