Ekonomi Terimleri

Açık Hesap

(Open account) Mal ve hizmet satışın­dan doğan ve satış sırasında bir senede bağlanmayan ticari alacaklar açık he­sap olarak adlan

Açıklanmış Tercihler Teorisi

(Theory of revealed preferences) Tü­ketici dengesi analizinde tüketicinin farklı gelir ve fiyat seçenekleri karşı­sında, gerçek tercihlerinin incelenmesi gerektiğini belirten teoridir. Teori 1938 yılında ABD’li ekonomist Paul A. Sam

Açık Mektup

(Open Letter) TCMB Kanunu’nun 42. maddesi uyarınca enflasyon hedefleri­ne ulaşılamaması veya ulaşılamaması olasılığının ortaya çıkması halinde, söz konusu durumun nedenlerinin ve alın­ması gereken önlemlerin hükümete ya­zılı olarak

Açık Müterakkilik

(Open progressivity) Vergileme siste­minde vergi matrahı arttıkça vergi oran­larının yükselmesini tanımlar. Bu yön­tem yüksek gelirli mükelleflerden daha yüksek oranda vergi alınmasını sağlar.

Açık Pazar

(Open market) Alıcılar ve satıcıların yaptıkları işlemlerde herhangi bir res­mi sınırlamanın bulunmadığı bir pi­yasadır. Bu tür piyasalarda tekelci fir­maların varlığı nedeniyle fiyatlar arz ve talebin etkisiyle oluşmayabilir.

Açık Piyasa İşlemleri (APİ)

(Open market operations: OMO) Mer­kez bankalarının uyguladıkları para po­litikasının hedefleri çerçevesinde, para arzının ve ekonominin likiditesinin etkin bir şekilde düzenlenmesi amacıyla yaptıkları işlemlerd

Açık Poliçe

(Openpolicy) En çok nakliye sigortacı­lığında kullanılan bu sigorta şekli belir­sizlik durumunda gündeme gelir. Sevk edilen emtianın çok ve çeşitli olduğu ve seyir sıras

Açık Pozisyon

(ShortPosition) Döviz, altın, menkul kıymet gibi bir finansal araç üzerinden sahip olunan varlıkların aynı cinsten yükümlülükleri karşılayamayan

Açlık Sınırı

(Minimum existence level) Bir kişinin veya ailenin yaşamını devam ettire­bilmesi için satın alması gerekli temel gıda maddelerinden oluşan sepetin maliyetidir.

Adabank

1984 yılında kurulmuş olan bu banka­nın 1 şubesinde 27 elemanı vardır.

Ademi Merkezileşme

(Decentralization) Merkeze ait genel hizmetlerden bir kısmını merkeze karşı bağımsız, fakat merkez denetimi altında yerel yönetimlere bırakan sistemin adı ve idare bölümlerinin kendi kendilerini yönetme sistemidir. Bu sistem, merke­

Adi çek

(Open cheque, open check) Hazır ve kullanılabilir karşılık üzerine çekilmiş ödeme emridir. Adi çek yüzyıllardır kullanılan bir ödeme aracıdır.

Adil Fiyat

(Justprice) Temelini ortaçağdaki sko­lastik düşünceden alan, üretim faktör­leri ve mallara ilişkin bir alışverişte tarafların haksızlığa uğramadıklarını düşündüren fiyat düzeyidir.

ADR

(American Depository Receipt: ADR) Amerikan emanet sertifikası, ABD bankaları tarafından yatırımcılara kolaylık olmak üzere ve kendilerinin emanet olarak muhafaza ettikleri ya­bancı şirket hisse senetleri yerine geç­mek üzere ihraç

Ad Valorem Vergi

(Ad valorem tax) Gümrük vergilerinin ithal edilen malın değeri üzerinden alın­masını tanımlayan bir terimdir. Bu vergi sisteminde bütün mal çeşitlerine tek bir vergi oranı uygulanmaz. Örneğin oto­mobil ithalatında belirli bir ağırlı

Ağaç Eşya Sanayisi

(Manufacture of wood and cork pro­ducts) Hammaddesi odun veya mantar olan kereste üretimi, kontrplak ve parke yapımı ile benzeri üretim işleri bu sana­yi dalının kapsamı altındadır. Ahşap mo­bilya ise ayrı bir sektörde incelenir.

Ağırlıklı Ortalama Fiyat

(Weighted average price) Menkul kıy­met borsalarında bir sonraki seansta uy­gulanacak baz fiyatın hesaplanmasına esas teşkil eden, hisse senedinin miktar ağırlıklı fiyatıdır. Hisse senedinin ağır­lıklı ortalama fiyatları hesaplanırk

Ağır Sanayi

(Heavy industry) 1950 ile 1990 ara­sında demir-çelik, metalürji, otomotiv, makine-teçhizat, gemi inşa, rafineri ve petrokimya tesisleri için kullanılan bir terimdir.

Ağır ve Tehlikeli İşler

Heavy and dangerous jobs) İşçilerin sağlığı ve iş güvenliği açısından riskli ve tehlikeli işlerdir. Bazı ağır ve tehlikeli işlerde kadınların ve çocukların çalış­tırılmasına izin verilmez. Bu tür işler­de çalış

Ahilik

12. ve 13. yüzyıllarda ve Osmanlı İm- paratorluğu’nun kuruluş döneminde etkinlikleri herkesçe kabul edilen bir meslek ve dayanışma örgütüdür. Sonra­ki dönemlerde ortaya çıkan loncaların temeli olan ahilik, meslek sahibi genç­lerin bir