Akreditif

(Letter of credit) İhraç edilen malların bedellerinin ödenmesi konusunda be­lirli şartların yerine getirilmesi halin­de ödemenin yapılacağına ilişkin bir çeşit teminattır. Akreditif işlemlerine bankalar veya diğer finans kurumla- rı aracılık etmektedir. Bu doğrultuda, akreditif, finans kurumlarının belirli bir süre için, belirli bir miktar ve üçün­cü bir kişi lehine yabancı ülkedeki bir muhabir bankaya kendi nezdinde kredi açması için gönderdiği bir tür teminat mektubudur. Bankaların aracı olması nedeniyle akreditif güvenli bir ödeme biçimi olarak kabul edilmektedir. Ak­reditif işlemleriyle ilgili olan taraflar­dan birincisi ithalatçıdır. İthalatçı yurt dışındaki bankada ihracatçı lehine he­sap açılmasını sağlar. İthalatçı tarafa “akreditif amiri” denir. Akreditifle ilgili ikinci taraf “amir banka”dır. Akredi­tifte üçüncü taraf amir bankanın ihra­catçının ülkesinde faaliyette bulunan muhabir bankasıdır. Dördüncü taraf ise lehine bankada hesap açılan ihracatçı­dır. Başlıca akreditif çeşitleri şunlardır: Kabili Rücu (dönülebilir) Akredi­tif. (Revocable letter of credit) Lehtara önceden haber verilmeksizin herhangi bir anda amir banka tarafından değişti­rilebilen veya iptal edilebilen akreditif türüdür.

Gayrikabili rücu (dönülemez) akre­ditif. (Irrevocable letter of credit) Bu akreditif türü, tarafların karşılıklı onayı olmadan iptal edilip değiştirilemez. Teyitsiz akreditif. (Unconfirmed let­ter of credit) Teyitsiz akreditif, sadece amir bankanın, lehtara karşı ödeme, ka­bul veya iştira taahhüdünde bulunduğu bir akreditif türüdür.

Teyitli akreditif. (Confirmed letter of credit) Açılan bir akreditife, muhabir bankanın amir bankanın talebi üzerine teyidini eklediği akreditif türüne teyitli akreditif denir.

Rotatif / döner akreditif. (Revolving letter of credit) Döner akreditif, bir ak­reditifin şartlarının gerektirdiği şekilde tamamının veya belirli bir miktarının, herhangi bir değişiklik yapılmaksızın eski miktar dahilinde yenilendiği bir akreditif türü olarak tanımlanmaktadır. Devredilebilir akreditif. (Transfe­rable letter of credit) Devredilebilir akreditif, lehtarın hak ve sorumlulukla­rını, bir veya birden fazla lehtara (ikinci lehtar) devrine imkân veren bir akredi­tif türü olarak tanımlanır.

Karşılıklı akreditif. (Back to back let­ter of credit) Birbirinden bağımsız iki farklı akreditif işleminden oluşan ve ilk akreditif lehtarının ikinci akreditifin amiri olduğu bir akreditif türüdür. Kırmızı şartlı akreditif. (Red clause letter of credit) Kırmızı şartlı akredi­tif, malların sevkinden ve belgelerin bankaya ibrazından önce lehtara avans niteliğinde bir ödemenin yapılmasına imkân veren akreditif türünü tanımlar. Yeşil şartlı akreditif. (Green clause letter of credit) Yeşil şartlı akreditifler­de, kırmızı şartlı akreditiflerden farklı olarak, malların depolandığını ve mal mülkiyetinin bankaya devredildiğini gösteren ambar teslim makbuzları ban­kaya verilerek akreditif tutarının tamamı veya bir kısmı olarak peşin ödenecek avanslar garanti altına alınır.

Garantili akreditif. (Stand-by letter of credit) Bu akreditif teminat mektu­bu işlevini görür. Amirin sözleşmedeki yükümlülüklerini lehtara karşı yerine getirmemesi durumunda, akreditif be­delinin lehtara amir banka tarafından ödeneceğini garanti eder.