Ekonomi Terimleri

(Competition policy) Birleşme, ele ge­çirme, gizli anlaşma ve ortak girişim gibi firmalar arasındaki rekabeti boza­cak, engelleyecek veya kısıtlayacak her türlü etkinliği önlemeye yönelik her türlü düzenleme ve kurallar bütünüdür.

(Crop, harvest) Tarım sektöründe bir üretim döneminde herhangi bir ürün­den üretilen miktardır.

(Repurchase agreement and reverse repo) Repo ilk bakışta, paranın belirli bir vadede faizi ile birlikte alınması gibi görünür. Ancak bu işlem menkul değer­lerin belirli bir vadede “geri alım taah­hüdü” ile satımıdır. Repoyu yapan ta

Vergi mükelleflerinin yaptığı bildirim­lerin incelenmesi veya yapılan bir ihbar üzerine gerçekleştirilen kovuşturmalar sonucunda saptanan matrah farkının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere dayanarak belirlenemediği durum

(Recession) Ekonomik büyümenin be­lirli bir süre boyunca yavaşlaması veya kısa bir süre için daralmaya dönüşmesi­dir. Durgunluk anlamına gelen resesyon, atıl kapasitenin ortaya çıkması veya eko­nominin uzun vadeli büyüme oranından d

(Duty, impost) Belirli bir işin veya hiz­metin yapılması için yetkili makamlar tarafından verilen izin karşılığında elde edilen vergi benzeri bir gelirdir.

Mahkemelerin, icra dairelerinin ve di­ğer resmi dairelerin hisse senedi piya­sasında menkul kıymet satım işlemleri yaptırmaları için Borsa İstanbul’a yazılı olarak müracaat etmek zorunda olduk­ları işlemlere resmi müzayede işlemi de

(Revaluation of currency) Bir ulusal paranın değerinin dövizlere ve altına göre yükseltilmesi işlemidir. Revalüas­yon yapan bir ülkede resmi kurlarla altın ve döviz fiyatları hükümetin ka­rarlaştırdığı oranda ucuzlar. Bu işlem deval

Bkz. Merkez Bankası politikaları

Bkz. Merkez Bankası politikaları

(Reserve currency) Merkez bankaları ile uluslararası finans kuruluşlarının portföylerinde bulunması için tercih ettikleri para birimidir. Bir ulusal pa­ranın rezerv para özelliği taşıyabilmesi için, diğer paralar karşısındaki değeri

(Ricardo effect) Kredi genişlemelerinin tüketim malları talebini artırarak tü­ketim malları sanayilerindeki fiyatları ve dolayısıyla da kârları yükseltirken reel ücretleri düşüreceğini, bu sürecin firmaları emek yoğun üretim tekniği

(Risk) İktisadi karar birimlerinin ve­recekleri kararlar sonucunda ortaya çıkacak getiriyi olumsuz etkileyebile­cek olayların gerçekleşme olasılığıdır. Bireyler riskten kaçınan (risk averse) veya risk alan (risk taker) davranış biçi

(Value at Risk: VaR) Şirket veya bir ya­tırım portföyündeki finansal varlıkların riskliliğini ölçmek amacıyla kullanılan istatistiki yöntemdir. Yöntem, belirli bir güven aralığında önceden belirlen­miş süre boyunca, bir portföyün de

(Risk appetite) Bu terim kurumların ve şirketlerin, hedeflerine ulaşmak için kat­lanabileceği, göze alabileceği ve kabulle­neceği risk düzeyleri için kullanılır. Finansal piyasalarda olumlu beklentilerin artmasıyla birlikte riskin g

(Risk premium) Riskli bir varlık veya kıymetin tamamen risksiz bir varlık veya kıymete göre yatırımcıya sağla­dığı fazladan getiriyi ifade etmektedir. Bir varlık veya kıymetin risk primi ta­mamen risksiz yatırım aracına göre elde ed

(Hedging) Yatırım riskine karşı ko­runmak amacıyla finansal pazarlarda­ki araçları etkin ve doğru bir biçimde kullanarak olası ters fiyat hareketlerine karşı yatırımcının yatırımını güvence­ye almasıdır. Yatırımcı, karşılaşılabi­lec

(Patronage dividend, kickback) Koope­ratiflerde dönem sonunda elde edilen kârın ortaklara dağıtımını ifade eden bir terimdir. Dağıtım, ortağın koopera­tifte yıl içinde yaptığı işlemlere göre ya­pılır. Bu dağıtım şekli kârların serma

(Rosetta Plan) Hükümet ve sosyal ta­rafların uzlaşması ile Belçika’da Kasım 1999 tarihinde yürürlüğe giren ve temel amacı gençlerin iş bulmasını kolaylaş­tırmak olan bir plandır. Plan, belli sayı­nın üzerinde işçi çalıştıran işletme

(Royalty) Gerçek veya tüzel kişilikten lisans sözleşmesi ile telif hakkı devralındığında yapılan ödemedir.