Repo ve Ters Repo

(Repurchase agreement and reverse repo) Repo ilk bakışta, paranın belirli bir vadede faizi ile birlikte alınması gibi görünür. Ancak bu işlem menkul değer­lerin belirli bir vadede “geri alım taah­hüdü” ile satımıdır. Repoyu yapan taraf parayı kullanan taraftır. Bono ve tahvil yatırımında alım-satım kesin nitelik taşırken, repoda durum farklıdır. Repo, menkul değerin geçici bir süre için kira­ya verilmesine benzer. Repo, bankala­rın ve aracı kurumların portföylerinde­ki bono ve tahvilleri teminat göstererek müşterilerinden borç alması olarak da tanımlanabilir. Ancak müşteri, menkul değerleri genellikle teslim almaz. Vade geldiğinde, değerin geri alımı yapılarak tasarruf sahibine anaparası ve işleyen faizi geri verilir.

Repo, getirisi sabit olduğu ve kolayca nakde çevrildiği için özellikle iş dünya­sında kullanılır. Repo, yalnız SPK’nın yetkili kıldığı bankalar ve aracı kuru­luşlar tarafından yapılır. Repoda banka­lara göre 1 gün ile 90 gün arasında vade belirlemek mümkündür. Vade sonu ola­rak işgünü seçilir. Repo tutarının alt sı­nırı, her bankada farklı olabilir. Otoma­tik repo talimatı verildiğinde paranın vadesiz hesaplarda düşük faizle ve atıl olarak kalması önlenir. İşlem saatleri genellikle öğle saatlerinden öncedir. Ters repo işlemi, repo işleminin tersidir. Repo, bir menkul değerin (çoğunlukla bono-tahvil) geri alım vaadiyle satımı, ters repo ise bir menkul kıymetin geri satım vaadiyle alımı anlamına gelir. Pa­zarda işlemler sürekli müzayede yönte­mine göre gerçekleştirilir ve repo emir­leri ile ters repo emirleri eşleştirilir. Repo işlemleri çoğunlukla Hazine bo­nosu ve devlet tahvili üzerinden yapılır.