Ekonomi Terimleri

(Asset sale) Kuruluşların aktifindeki mal ve hizmet üretim birimleri ile varlıkları­nın mülkiyetinin bedel karşılığında dev­redilmesidir.

(Vformation) Teknik çözümlemede kul­lanılan ve fiyatların önce ani ve büyük ölçüde düşmesini daha sonra aniden ve büyük ölçüde tekrar yükselmesini göste­ren şekildir.

(Inheritance and Gift Tax) Bir servet vergisi olan veraset ve intikal vergile­rinde esas itibariyle bedelsiz veya kar­şılıksız bir şekilde elde edilen servet unsurları vergilendirilmektedir. Bir kimse eğer miras, vasiyet veya miras

(Verdoorn’s Law) P. J. Verdoorn’un ortaya koyduğu bu yasa sanayi sektö­ründeki büyüme oranı ile verimlilik oranları artışları arasında aynı yönde dinamik bir ilişki bulunduğunu vurgu­lamaktadır. Uzun dönemli bu ilişki, en başta ölçe

(Tax) Kamu giderlerini karşılamak amacıyla devletin veya devletin yetki­lendirdiği diğer kamu tüzel kişilerinin, hukuki zorunluluk altında, yasayla belirtilen kurallara göre ve karşılıksız olarak gerçek ve tüzel kişilerin gelir ve m

(Taxpressure) Her bir üretim faktörü­nün toplam vergi gelirleri içindeki payı­nın, faktörün milli gelir içindeki payına bölünmesiyle bulunan orandır.

Bu oran bire eşit olduğunda söz konu­su faktör için verginin adil olduğunu

(Parafiscal revenues) Vergi benzeri yükümlülükler dolayısıyla kamu nite­liğindeki meslek kuruluşları ile sosyal güvenlik kuruluşları tarafından elde edilen ancak devlet bütçesine gelir ola­rak kaydedilmeyen kamu gelirleridir.

(Tax return) Beyana dayalı vergilerde, vergi mükellefinin kimliği, verginin konusu, matrah ve vergi tutarı gibi ver­ginin hesaplanmasında kullanılan bil­gileri toplu olarak içeren belgedir. Ver­gi beyannameleri mükellef veya vergi s

(Tax haven) Hükümetlerin yabancı sermaye çekebilmek için belli bir süre ile sınırlı kalmak koşuluyla ayrıcalık­lı vergi oranı uyguladığı veya hiç vergi almadığı ülkelerdir. Bu ülkelerin ço­ğunluğu ada ülkeleri veya yüzölçümleri küçü

(Tax avoidance) Ödenecek vergiyi en aza indirmek amacıyla yasalardaki boş­luklardan yararlanılarak veya vergi bor­cunun doğmasına neden olacak olaya yol açmamaya özen gösterilerek vergi yükümlülüğünden kaçınılmasıdır.

(Tax elasticity) Vergi gelirlerindeki oransal değişimin gayrisafi milli hası­ladaki oransal değişmeye bölünmesi ile hesaplanan katsayıdır. Bu katsayı vergi gelirlerinin, gayrisafi milli hasıladaki değişmelere karşı gösterdiği duyarl

(Tax rebate, return of tax) Vergi so­rumlusunun çifte vergilenmesini te­lafi etmek veya ihracatı, üretimi ya da herhangi bir ekonomik faaliyeti teşvik etmek amacıyla bazı vergi konularında önceden alınan verginin bir bölümü­nün veya

(Tax break, tax exclusion)Vergiye tabi olması gereken bir ekonomik faaliye­tin kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılmasıdır.

(Tax evasion) Kanunen ödenmesi ge­reken vergiden daha az tutarda vergi tahakkuku veya hiç tahakkuk ettiril­memesi için yapılan kanunlara aykırı işlemler vergi kaçakçılığı kapsamında­dır. Bu işlemler, belgeleri değiştirmek, asılların

(Principles of taxation) Vergilerin ko­nulmasından beklenen ekonomik, sos­yal ve mali sonuçlara ulaşılabilmesi için uyulması gereken kurallardır. Başlıca vergileme ilkeleri şunlardır:

Adalet ilkesi. (Fairnes

(Tax exemption, tax immunity) Vergi­ye tabi olan bir ekonomik faaliyet veya gelirin kısmen veya tamamen vergi dışı bırakılmasıdır.

(Capitalization of taxes) Gelir getiren menkul veya gayrimenkul servet unsur­ları üzerindeki verginin kısmen veya tamamen kaldırılması sonucunda bu malların değerinde ortaya çıkan artıştır.

(Tax incidence) Fiilen ödenmiş bir ver­gi yükünün, arz, talep, fiyat, süre, piyasa koşulları gibi ekonomik imkânlardan yararlanarak kısmen ya da tamamen bir başkasına veya başkalarına devredil­mesi olgusu verginin yansıması olarak t

(Tax rates) Vergi borcunu hesaplaya­bilmek için vergiye konu olan matraha uygulanan rakama vergi oranı denir. Götürü usule tabi vergiler dışındaki her verginin dayandığı bir veya daha çok vergi oranı vardır. Vergi matrahı ile olan i

(Tax policy) Belli ekonomik, mali ve sosyal amaçlara ulaşmak için vergilerin miktar ve bileşiminde yapılan düzenle­meler ve ayarlamaların bütününü ifade eder. Maliye politikasının en önemli unsurlarından biri olan vergi politika­sın