Vergi Oranları

(Tax rates) Vergi borcunu hesaplaya­bilmek için vergiye konu olan matraha uygulanan rakama vergi oranı denir. Götürü usule tabi vergiler dışındaki her verginin dayandığı bir veya daha çok vergi oranı vardır. Vergi matrahı ile olan ilişkilerine göre, vergi oranlan başlıca şu türlere ayrılır:

• Vergi matrahına bağlı olmaksızın eğer oran değişmiyorsa vergi düz oran­lı (sabit) olur.
• Vergi matrahı yükseldikçe eğer oran da yükselirse artan oranlı (müterakki) vergi söz konusudur.
• Vergi matrahı büyüdükçe eğer oran azalıyorsa azalan oranlı (mütedenni) vergi tanımı yapılır.

Düz oranlılığa örnek olarak kurumlar vergisi ve artan oranlılığa örnek olarak da gelir vergisi gösterilebilir. Azalan oranlı vergiler resmen ve açık olarak artık kullanılmamakla beraber, dolaylı vergilerin çoğunluğunda, dikkat edilir­se azalan oranlı bir uygulamanın bu­lunduğu görülür. Bu durum, özellikle zorunlu ihtiyaç maddelerinde daha da belirgin haldedir.