Ekonomi Terimleri

(Capacity) Bir işletmenin, bir tesisin ya da bir makinenin belli bir zaman süresi içindeki üretim gücüdür. İşletmelerin mal ya da hizmet üretebilme olanağı belli bir ölçü ile ifade edilir. Kapasite ölçüsü olarak genellikle sayı, ağı

(Capacity utilization rate) Kapasite, işletmede bulunan tesisler ve işgücüne göre belirlenirken, “kapasite kullanım oranı” değişken bir faktör olarak ortaya çıkar ve kurulu olan kapasiteden müm­kün olan en fazla düzeyde yararlanma­y

(Capitalization) Bir işletmenin, birik­miş yedek akçe ve kârını sermaye artı­rımında kullanmasıdır.

(Capitalism) Kapitalizm insan veya doğa yapısı sermayenin özel mülkiyet altında bulunduğu ve kişisel kazanç için kullanıldığı bir ekonomik örgütlenme biçimidir. Kapitalizmin başlıca unsur­ları özel mülkiyet, mülkiyetin verasetle el

(Economies ofscope) Bu terim aynı üre­tim tesisinde belirli bir ürün ile birlikte, aynı tesisi, kapasiteyi ve üretim platfor­munu kullanarak diğer bir ürün üretme sürecini tanımlar. Örneğin bir bisküvi üreticisi çikolata ürettiğinde

(Profit) Kapitalist bir ekonomide üre­tim faktörlerinin en etkin kullanımını sağlayan öğelerdendir. Girişimciyi üre­tim faaliyetine iten etken kâr motifidir. Üretim faaliyetinin devamı da kârlılı­ğın sürekli olmasına bağlıdır. Giriş

(Theory of Black Markets) Karabor­sa, genellikle halk arasında ucuza mal stoklanıp bir mal darlığı veya kıtlığı ortaya çıktığında eldeki malların çok pahalıya satıldığı ortama verilen addır. İktisat teorisinde ise karaborsa, mal den

(Black Sea Economic Cooperation: BSEC) 25 Haziran 1992 de İstanbul’da imzalanan Zirve Bildirisi (Bosphorus Statement) ile kuruldu. Kuruluşta üye­leri Türkiye, Ermenistan, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan, Moldova, Ro­manya, Rusya

(Black accounts) Kayıtlarda genelde “yardım” veya “destek” adı altında yer alan ve kime ödendiği açıkça gösteril­meyen hesaplardır.

(Money laundering analysis) Karapara aklama ve terörün finansmanı ile il­gili risk değerlendirme sürecinin “ana­liz” aşamasıdır. Belirlenen risklerin mahiyetini, kaynaklarını, gerçekleşme ihtimalini ve doğuracağı sonuçları bü­tüncül

(Mixed economy) Ekonomide kaynak­ların dağılımı konusunda hem devle­tin hem de özel sektörün söz ve karar sahibi olduğu bir piyasa ekonomisi türüdür. Karma ekonomide piyasa ba­şarısızlıkları durumunda devlet ekono­miye müdahale edeb

(Theory of comparative advantage) Karşılaştırmalı üstünlük durumu, mut­lak üstünlük durumundan daha fark­lıdır. Karşılaştırmalı üstünlük duru­munda iki ülkeden biri, her iki malı da diğer ülkeye oranla daha az işgücü ile üretmektedi

(Cartel) Fiyat tespiti, müşterilerin, te­darikçilerin, bölgelerin ya da dağıtım kanallarının paylaşılması, pazara sü­rülecek arz miktarının azaltılması, iha­lelerde danışıklı hareket konularında, rakipler arasında gerçekleşen, rekab

(Catalytic muffler) Hava kirliliğini azalt­mak için otomobil gibi motorlu araçlara takılan araçtır. Motordan çıkan egzoz gazı dönüştürücüden geçirilir, dönüş­türücü kimyasal reaksiyonları hızlan­dırarak, birleşim atmosfere salınmada

(Participation banks) Faiz endişesi nedeniyle ticari bankalara gitmeyen tasarruf sahiplerini ekonomiye kazan­dırmak için kurulan bankalardır. Ka­tılım bankaları kâr ve zarara katılma yöntemiyle ortaklık esasına göre fon toplamakta,

(Participation certificate) Yatırım fon­larına katılanların sahip oldukları payla­rı ve hakları gösteren, paraya çevrilebi­len ve nama yazılı kıymetli evraktır.

(Multiple exchange rate) Çeşitli mal ile hizmet ithal ve ihracı ya da sermaye hareketlerinde uygulanan döviz kuru­nun, bir dış ticaret politikası aracı ola­rak farklı düzeylerde uygulanmasına “katlı kur sistemi” denir. Kur farklılaş

(Value added) Bu terim ekonomide bir ürünün işlenerek satışı ile ortaya çıkan ek değeri tanımlar. Örneğin bir şirket pamuk ihraç etmek yerine bunu işleyip iplik olarak sattığında bir katma değer yaratmış olur. Katma değer ne kadar y