Yönetim ve İşletmecilik Terimleri

Toplam Kalite Yönetimi (TKY)

(Total quality management: TQM) Dünya ticaretinin artması ve gümrük vergisi oranlarının azalması sonrasında bir ülkedeki tüketiciler, aynı fiyattaki çok sayıda malın arasından en kaliteli­sini seçme imkânına kavuştu. Firmalar kalite

Toplantıların Verimliliği

(Efficiency of meetings) Yerinde, za­manında ve kurallarına göre yapılırsa, toplantılar iş hayatı ile her tür sosyal ve siyasi faaliyetin vazgeçilmez bir parça­sıdır. Toplantılarda kolektif akıl devre­ye girer ve yeni fikirler gün ı

TRİZ

(TRİZ) Ürün geliştirmeyi ve icatların yapılmasını kolaylaştıran TRİZ’in te­melleri, 1946 yılının Sovyetler Birliği’nde Genrich Sanloviç Altshuller adlı bilim insanı tarafından atılmıştır. Altshuller, dünya ülkelerindeki icatlarla il

Tükenmişlik

(Burnout, fatigue) Tükenmişlik kav­ramı, ilk olarak Herbert Freudenber­ger tarafından tanımlanmıştır. Kişinin enerjisi gücü ve kaynakları üzerinde aşırı talepler ortaya çıktığında tüken­mişlik süreci başlayabilir. Uzun süreli stres

Uzlaşma Kültürü

(Culture of conciliation) Uzlaşmanın kökü “uz”, Türkçe’de sıfat olarak iyi, usta ve bir sanat sahibi, isim olarak ise us (akıl), öz, başarı ve erk anlamına ge­lir. Uzlaşma, kişinin aklını kullanarak, işin özünü anlaması ve karşılıkl

Ürün Farklılaştırma Yöntemleri

(Product differentiation) Ürün farklı­laştırmasının çok sayıda yöntemi vardır. Farklılaştırma, fiziki görünüm, amba­laj, kalite, dayanıklılık, garantiler, satış sonrası hizmetler ve enformasyon gibi konular üzerinden yapılabilir. Ür

Ürün Maliyetleri

(Product costs) Bu terim, bir imalat işlet­mesinde faaliyet ürünleri ile ilgili dolay­sız hammadde ve dolaysız işçilik maliyet­leri ile yarı-mamul ve mamul maliyetleri i

Vasatlık Tuzağı

(Trap of mediocrity) Bir ülke veya kurumda geçerli ölçü sıradanlık oldu­ğunda kimse, kendi kabuğunu kırmak, içine hapsolduğu çemberin dışına çık­mak ihtiyacını hissetmez. Bu ortamda “mükemmel”, “en iyi” ve “yüksek per­formans” gibi

Vizyon

(Vision) Geleceği beyinde kurmak ola­rak tanımlanabilen “vizyon”, beyindeki göz, zihindeki radardır. Gelişmenin yol haritası çizilirken vizyon bir pusula görevini görür. Vizyon için zengin bir hayal gücü gereklidir ama bu hayaller a

Volatilité Ortamında Yönetim

(Management of volatility) Oynak­lık veya yabancı dillerdeki karşılığı ile volatilite, finans sözlüklerinde “bir pi­yasada, değerlerinin sık sık ve hızlı bir şekilde inip çıkması, dalgalanması” ola­rak tanımlanır. “Volatil” kelimesi

Yalın Yönetim

(Lean management) Japonya’daki To­yota fabrikasında geçen yüzyılın orta­larında uygulanmaya başlayan “yalın yönetim” 21. yüzyılda tüm dünya ül­kelerinde yaygın kullanım alanı buldu. Bu yaygınlaşmada yalın yönetimin, küreselleşmenin

Yanal Düşünme

(Lateral thinking) Yanal düşünme te­orisi, problem çözme teorisi ile uyuşan ve özünde “yeni perspektiflerle prob­leme bakma” becerisini savunan bir teoridir. Edward De Bono tarafından ortaya atılmış bir düşünce tekniğidir. Bono düşü

Yeminli Mali Müşavirlik (YMM)

Yeminli mali müşavirler, danışmanlık ve denetim faaliyetleri yanında, tasdik işlerini yapmak yetkisine de sahip olan uzmanlardır.

Yeniden Yapılanma

(Restructuring) Yeniden yapılanma, kurumların ve firmaların değişen ko­şullara uyum için yeniden örgütlen­melerini tanımlayan bir terimdir. Bir örgütün, şirketin veya sistemin, deği­şen koşullara uyum sağlamak için bir bütün olarak

Yetki Devri

(Delegation of authority) Bir işletme­de veya kurumda üst yönetimin, yetki­lerinin bir bölümünü yönetimin daha alt kademelerine devretmesidir. Dev­redilen yetki gerektiğinde geriye alı­nabilir. Yetki devredilen kişilere karar verebi

Yetkilendirme

(Empowerment) Şirketlerde yetki dev­ri uygulaması özellikle küreselleşme döneminden sonra yetersiz kalınca yetkilendirme uygulamasına geçildi. Yetkilendirmede, yetki devrine göre hareket alanı daha geniş, karar alma yetkisi daha güç

Yevmiye Defteri

(General journal, day book) İşletme muamelelerinin, muhasebe faaliyetleri içinde tarih sırasıyla içine kaydedildi­ği kayıt defteridir. İlk kayıt işlemlerini kolaylaştıran özel amaçlı yevmiye def­terlerinin kullanılması artmakla bir­

Yönetim Bilgi Sistemi

(Management information system:MIS) Bir işletmede üst yönetime bilgi akımı sağlamak için kurulan sistemdir. Bilgisayar destekli bu sistem sayesinde yöneticiler doğru bilgiye tam zamanında ulaşabilir. Sistemde hem işlenmiş bilgi­ler

Yönetimde Esneklik

(Flexibility in management) Şirketle­rin ekonomik ve teknolojik ortamdaki değişime en etkin ve kısa bir sürede uyum sağlaması düşüncede ve uygula­madaki esneklik ile mümkün olur. Es­neklik uyum ve çözüm için yeni araçla­rın kullanıl

Yönetimde Kuşak Çatışması

Aile şirketlerinde kurucularla sonra­ki kuşak arasındaki düşünce görüş ve yöntem farklılıkları bazen sorunlara yol açabilir. Şirketi kuran babanın en büyük hayali kurulan işi çocuklarının daha da büyütmesidir. Diğer taraftan “kuru­c