Yönetim ve İşletmecilik Terimleri

Aktif Devir Hızı

(Asset turnover ratio) Net satış ge­lirlerinin, ortalama toplam aktiflere oranıdır. Bir işletmedeki sermaye yo­ğunluğunun ya da aktif kullanımının bir ölçüsüdür. Aktifleri içerisinde sabit varlıklarının toplamı yüksek olan şir­ketle

Aktif Kârlılığı

(Return on assets) Aktiflerde yapılan yatırımın net kârlılığını göstermekte­dir. Oran olarak da ifade edilebilir. Bu oranın yüksek olması şirketler için iyi­dir. Fakat şirketlerin aktif kârlılık oranı kadar yapılan yatırımların fina

Aktif Kullanım Oranı

(Asset utilization ratio) Toplam ge­lirlerin toplam aktiflere bölünmesi ile bulunur. Bu oranın l’den büyük olması etkin bir aktif kullanımına işaret eder.

Aktifleştirmek

(Capitalize) Sonraki yıllarda yararlı olacak bir harcamayı dönem gideri ye­rine aktif olarak yazmayı tanımlar.

Aktüer

(Actuary) Mali ve sosyal kuruluşlarda ve sigortacılık alanında ihtimal hesap­ları yapan ve istatistik bilgiler toplayan matematik uzmanıdır. Aktüer, mali kuruluşlarda genellikle amortisman oranlarını hesaplar, sigortacılıkta ölüm ta

Alacağın Temliki

(Absolute assignment of claim) Ala­caklının alacağını bir başkasına devret­mesidir. Bu işlemde borçlunun rızası aranmaz.

Alacak

(Claim) Bir malın teslimi, bir hizme­tin yerine getirilmesi ve diğer nedenler sonucunda doğmuş bir talep hakkıdır. Alacaklar, vadelerine göre kısa ve uzun vadeli senetler olarak ayrılırlar. Diğer bir ayrım senetli ve senetsiz alacak

Alacakların Yaşlandırma Çizelgesi

(Aging schedule) Alacakların tahsil edilmeden kaldığı süreyi gösteren çi­zelgedir.

Alacak Dönme Çabukluğu

(Account receivable turnover) Bir iş­letmenin bir dönemdeki toplam kredili satışlarının, aynı dönemdeki alacak senetleri ile alacak hesapları toplamına bölünmesi ile bulunur.

Alış Faturası

(Purchase invoice) Satıcının satın alan kişiye gönderdiği faturadır.

Alacaklı Temerrüdü

(Default by creditor) Borçlunun sözleş­meye uygun şekilde davranmasına rağ­men alacaklının geciktirici eylemlerde bulunmasını tanımlar.

Alacak Senedi

(Note receivable) Belli bir paranın öden­mesi için verilen bir emri veya bir ödeme vaadini belirten belgelerdir. Hazine bo­nosu, devlet tahvili ve benzerleri resmi senetlerdir. Tüccar olmayan kimseler arasında düzenlenen senetlere a

Alıcılar Hesabı

(Buyers’ account) Bir işletmenin müş­terileri için açılan hesaptır. Bu hesap ile müşterilerin iş hacmi, kapasitesi, geliş­mesi ve ödeme imkânları izlenebilir.

Altı Düşünce Şapkası

(Six thinking hats) Edward de Bono tarafından 70’li yıllarda geliştirilmiş bir düşünce yöntemidir. Renkleri fark­lı şapkalar, farklı düşünce biçimlerini temsil eder. Bu hayali şapkalar grup tartışmalarında veya bireysel düşünce süre

Altın Paraşüt

(Golden parachute) Şirketlerin, yöne­ticiler ile görevden alınma durumunda yüksek tutarda tazminat içeren sözleş­meler imzalamaları, başarı için gerekli motivasyonu zayıflatır. Böylece “altın paraşüt” sözleşmeleri ile başarıya değil

Altı Sigma

(Six Sigma) Altı Sigma terimi, üretim süreçlerinin iyileştirilmesini hedef alan araçları ve teknikleri tanımlar. Motorola’da çalışan Bill Smith ve Mikel J. Harry adlı mühendislerin 1986 yılında geliştirdikleri bu yöntem ABD ve diğer

Amaçlara Göre Yönetim

(Management by objectives) Bir kuru­mun performansının, yöneticilerin ve çalışanların üzerinde görüş birliği sağ­ladığı amaçlar ile yükseltilebileceğini savunan yönetim teorisi ve modelidir. Teoriye göre çalışanların amaçların be­li

Amaç-Yol Teorisi

(Path-goal theory) 70’li yıllarda ABD’de R.J. House ve M.G. Evans tarafından geliştirilen bu teoride liderin yönetim stili ve davranışlarının çalışanların ni­teliklerine ve iş ortamına uyumlu olarak belirlenmesi konusu işlenmiştir.

Ambar

(Warehouse, store house) Hammadde ve mamul malların depolandığı yapı ve tesislere denir. Ambarda mallar ekono­mik bir şekilde teslim alınır, saklanır ve zamanı gelince gideceği yere sevk edilir. Ambarlar çoğunlukla depolanan malları

Amerikan Usulü Yevmiye Defteri

(Ledger Journal) Bu sistemde yevmiye defterindeki maddeleri defterikebire geçirme zorunluluğu yoktur. Özellikle hesap sayısı sınırlı olan işletmeler için bu sistem pratik ve kullanışlıdır. Ame­rikan sistemi defterlerinin yapılış bak