Yönetim ve İşletmecilik Terimleri

(Adjusting entries) Dönem sonunda ya­pılması gereken envanter kayıtlarıdır. Bu kayıtlar, dönemin tahakkuk etmiş gerçek gelir ve giderlerinin mali tablo­lara yansımasını sağlar. Örneğin faiz ödeme dönemi ertesi yıl olan bir tahvil el

(Real rights) Bir kimseye bir mal üze­rinde egemenlik sağlayan ve bu nedenle herkese karşı ileri sürülebilen haklardır.

(Payment in kind) Bir alımın bedelinin veya borcun nakit olarak değil de mal olarak ödenmesidir.

(Capital in kind) Şirkette kuruluş veya sermaye artırımı sırasında konulan ve bir değer taşıyan, aktif olarak bilançoya geçirilebilen taşınır ve taşınmaz eşya, makineler eşya ve haklardır. Markalar, icatlar ve know-how gibi nakit dı

(Adjusted historical cost) Fiyat endeks­leri ile çarpılarak güncel maliyet düzey­lerine yaklaştırılan esas maliyetlerdir.

(Independent auditor) Bir şirketin he­saplarını denetleyen ancak o şirketin ücretli elemanı olmayan ve çıkar ilişki­si bulunmayan denetçidir.

Şirketlerde “balanced scorecard” hem strateji belirlemek hem de faaliyetlerde verimliliği artırmak için kullanılır. Şir­ketin stratejik gündemine odaklanan bu yöntem az sayıda gösterge ile bir so­nuca ulaşılmasını sağlar. Robert S.

(Fishbone diagram) Balık kılçığı diyag­ramı, Japon kimya mühendisi Kaoru Ishikawa tarafından 1968’de bir kalite kontrol aracı olarak geliştirilmiş, daha sonra diğer sorunlarda da uygulanmış­tır. Balık kılçığına benzeyen bu grafik ba

(Assize, pay chart, ready reckoner) Be­lirli formülleri, değişen sayılara ve oran­lara uygulayarak her işlem için ayrı bir hesap yapılmadan kullanılan hazır cet­vellerdir. Bu sistem ilk defa 1682’de uy­gulanmıştır. Sistemi bulan kiş

(Management of success) Başarının sürdürülmesi siyasal ve sosyal hayat­ta olduğu gibi iş dünyasında da zordur. Amerikan iş dünyasında “Başarı kadar başarısızlığa götüren bir şey yoktur” (Nothing fails like success) sözü yay­gındır.

(Start-up costs) Bir faaliyete başlamak için gerekli olan bina, araç, makine, ekipman gibi girdiler için katlanılan kuruluş maliyetleridir. Özellikle bu maliyetlerin batık maliyet niteliği taşı­dığı durumlarda, piyasaya giriş önemli

(Failed firm) İşi tasfiye etme olasılı­ğı ortaya çıkacak şekilde sürekli zarar eden ve genellikle pazar payını kaybet­mekte olan girişimi tanımlar.

(Sunk cost) Bir piyasada faaliyet göste­rebilmek için yapılan ancak piyasadan çıkarken elden çıkarma yoluyla tekrar paraya dönüştürülemeyen ya da geri kazanılamayan veya başka bir faaliyet alanında kullanılamayan yatırımlara ilişkin

(Bedaux system) Charles Bedaux’nun geliştirdiği bir tür primli ücret siste­midir. Kullanılan ölçüye Bedaux birimi denir. Bu birim bir işçinin yorulmadan ve günde sekiz saat sürdürebileceği normal tempo ile bir dakikada yapabil­diği

(Capital increase through rights issue) Anonim ortaklıklar, sermaye artırım­larını ya iç ya da dış kaynak kullanarak yapabilir. Bu tip ortaklıkların artırdık­ları sermaye karşılığı çıkardıkları hisse senetlerini ortaklarına belirli

(Capital increase through bonus issue) Anonim ortaklıkların, iç kaynakların­dan yaptıkları sermaye artırımını ifade eder. Bu tip ortaklıkların artırdıkları sermaye karşılığı çıkardıkları hisse senetlerini bir bedel almaksızın ortak­

(In basket method) İnsan kaynakla­rında eğitim yöntemlerinden biridir. Eğitilecek aday, oturduğu masada bulu­nan evrak sepetinde belgeleri bulunan sorunlarla baş başa bırakılır. Sepette ayrıntıları bulunan sorunların çözümü için üre

“Benchmarking” kelimesi İngilizcede “tezgâh” anlamına gelen “bench” kelime­sinden türetilmiştir. Ortaçağ’da ustalar belirli bir örneğe göre üretim yaparken tezgâhlarındaki parçaya bir çentik atar ve fazlalıkları bu işarete göre kesi

(Endorsment in blank) Lehine ciro edi­len kimsenin adı belirtilmeden yapılan, yalnız imzanın gerekli olduğu cirodur.