"Balanced Scorecard"

Şirketlerde “balanced scorecard” hem strateji belirlemek hem de faaliyetlerde verimliliği artırmak için kullanılır. Şir­ketin stratejik gündemine odaklanan bu yöntem az sayıda gösterge ile bir so­nuca ulaşılmasını sağlar. Robert S. Kaplan ve David P. Norton tarafından 1992 yılında açıklanan bu teknik şu işlevleri yerine getirir:

Vizyonu ve uzun vadeli stratejiyi, faa­liyetle ilgili kısa vadeli hedeflere “ter­cüme” eder.

Vizyon ve stratejinin paylaşılmasını ve bireysel performansı olumlu etkileme­sini sağlar.

İşin planlanması ile ilgili genel çerçeve­yi oluşturur.

Sonuçların takip edilmesi, geri bildi­rim ve faaliyetlerin gözden geçirilmesi süreçlerinin sonunda strateji tekrar ele alınır ve gerekli düzeltmeler yapılır. "Balanced scorecard” tekniğinin uygu­lanması dört perspektif çerçevesinde yürütülür:

• Finansal perspektifte “Hisse senedi sahipleri bizi nasıl görüyor?” sorusunun cevabı aranır. Finansal perspektif, şirket stratejilerinin ne ölçüde hayata geçirildi­ğini ve uygulamaların kâr-zarar tablosu­na ne ölçüde etki yaptığını ortaya koyar. Bu perspektif kapsamında şu göstergeler vardır: Kâr/ciro ve kâr/kullanılan ser­maye oranları, finansman bütçesinin gerçekleşme oranı, stoklara bağlanan parasal kaynaklar, borçlar-alacaklar, na­kit akış planının gerçekleşme oranı, ürün kârlılıkları, finansman maliyeti.
• Müşteri perspektifinden şirkete ba­karken “ Müşterilerimiz ve paydaşları­mız için önemli olan konular nelerdir” sorusu irdelenir. Müşteri memnuni­yetinin sürekli kılınması konusunda ne ölçüde başarı sağlandığı şu göster­gelerin incelenmesi ile ortaya çıkar: Müşterinin ürün fiyatı, kalitesi ve ürün güvenilirliği açısından tatmin düzeyi, müşteri sadakati ve devamlılığı, genel müşteri memnuniyeti artışı, müşteri ile ortak projelerin durumu, müşterinin servis kalitesi tatmini, çok yönlü müş­teri ilişkileri yönetimi, müşteri kârlılı­ğı ve kazanılan müşteriler/kaybedilen müşteriler oranı.
• İç süreçler perspektifinde “Hangi ko­nularda mükemmelliğe ulaşabiliriz” sorusunun cevabını bulmak için şu ko­nularda inceleme yapılır: Üretim yö­netimi, kalite yönetimi, insan kaynağı yönetimi, motivasyon, malzeme ikmal yönetimi, üretim maliyetlerinin kont­rolü, işletim, bakım ve yardımcı tesis yönetimi, iç iletişim, takım çalışması, bölümler arası işbirliği, yönetime katı­lım ve ürün yönetimi.
• Öğrenme, yenilik ve çalışanlar pers­pektifinde incelenen konulardan bir bölümü ölçülebilir niteliktedir. Diğer­leri ise niteliklerin değerlendirilmesi esasına dayanır. Burada “Gelişmeyi, değer yaratmayı ve inovasyonu sürekli kılmak için neler yapmamız gerekir” sorusunun cevabı konusunda fikir üre­tilir. Bu perspektifte araştırılan konular şunlardır: Üretkenlik, etkenlik, verim­lilik, kapasite kullanım oranları artışı, insan kaynaklarının yönetimi, işletme­cilik yeteneğinin artışı, yeni müşteriler kazanma trendi, fırsatları değerlendir­me, krizlere dayanma yaklaşımı, pazar­lama, organizasyon, karar verme, dış ilişkilere hâkimiyet, stratejik düşünme ve geleceği tahmin etmede beceri, prob­lem çözücülük, yaratıcılık ve buluşçu­luk, teknoloji yönetimi ve üretimi.