Yönetim ve İşletmecilik Terimleri

Her dönemin kendine özgü bir yönetim biçimi vardır. Türkiye’de geçen yüzyılın ilk yarısında “idarecilik” egemen yöne­tim biçimiydi. O yıllarda idarecilik, bir şeyler talep eden halkı ve tüccarı yatıştır­mak olarak anlaşılıyordu. İda

(Period cost) Dönemin imalatı ile ilgilendirilemeyen, bu nedenle kâr ve zarar hesabına gider yazılan maliyet kalemidir.

(Current assets, goods of period) Tica­ri amaçla elde tutulan, normal faaliyet döngüsü olan 12 ay içinde paraya çevri­len, satılan ve tükenen, elde tutulan na­kit ve nakit benzerlerine verilen addır. Bunlar 12 ay içinde paraya dönüş

(Transformational leadership) Dönü­şümcü liderler vizyon sahibidir ve ken­di vizyonlarını takipçilerine aşılamayı bilirler. Dönüşümcü liderin karizmatik bir kişiliği vardır ama karizmasını kendini vazgeçilmez adam olarak gös­termek

(Fixed assets) Dönen varlıklar dışın­da kalan varlıklarda paraya dönüş, 12 aydan uzun sürede gerçekleşir. Duran varlıklar satmak amaçlı değil, işletme faaliyetlerinde kullanılmak üzere alı­nan varlıklardır.

(Emotional intelligence) Duygusal zekâ kavramı ilk kez, Michael Beldoch tarafından 1964 yılındaki bir makale­sinde kullanılmıştır. Howard Gardner’in 1983’te ortaya attığı “çoklu zekâ teorisinin gördüğü ilgiden sonra duygu­sal zekâ k

(Acquisition cost) Bir varlığın, fatura bedeli ile buna ilave olarak o varlık kul­lanıma hazır hale getirilene kadar kat­lanılan nakliye, sigorta, tesis bedeli gibi tüm maliyetlerin toplamından oluşan maliyetini tanımlar.

(Teamwork) Ekip veya “takım”, açık­ça tanımlanmış bir görev için bir araya gelen çalışanlar topluluğudur. Uygun büyüklükteki bu topluluk bir ekip lideri tarafından yönetilir. Ekibin amacına en kısa sürede ve en iyi şekilde ulaşması

(Becoming a team) Bazı yöneticiler ekip kurarken, kendi alanlarında başa­rılı olmuş kişileri bir araya getirir ve bu kişilerden çok kısa sürede büyük başa­rılar bekler. Ancak ekipleşme süreci ta­mamlanmadan, belirli bir amaç için bi

(Team management) Sorunlara çözüm bulabilen ve yaratıcı ekibi oluştururken sıra dışı düşüncelere sahip ve herkesin göremediğini görebilen kişileri tercih etmek daha yararlı olur. Bu kişiler giyim-kuşam, işe devam ve disiplin konu­su

(Economic value added: EVA) Ekono­mik katma değer, 80’li yılların başında Joel Stern ve Bennett Stewart tarafın­dan geliştirilen bir analiz yöntemidir. Bu yöntemde bir yatırımdan elde edilen kazanç, sermaye maliyeti ile karşılaştı­r

(Ecosystem) Doğada hayatın bulunduğu ve hayatı devam ettirecek bir işleyiş ve sürecin etkili olduğu ortamlar eko- sistem olarak adlandırılır. Bir ekosistemde canlılar bir taraftan daha fazla ışık ve su için birbirleri ile rekabet ed

(Expert) Bir malın cinsini, nicelik ve ni­teliğini, fiyatını, değerini ve bir zararın derecesini tahmin, takdir, tayin eden ve özellikle herhangi bir mal üzerinde ihti­sası bulunan kimseye denir. “Ehlihibre” terimi de eş anlamda kul

(Expertise) Ekspertiz kelimesinin kökü denemek, araştırmak anlamına gelen “experiri” fiilidir. Ekspertiz herhangi bir konunun düşünce ve görüşleri alın­mak üzere eksperler tarafından ince­lenmesi demektir.

(Industrial design) Tasarım, belirli sa­yıdaki parçanın belirli bir işlevi yerine getirmek üzere bir araya getirilmesidir. Tasarım denince insanların duyuları ile algılanan renk, doku, şekil ve benzeri niteliklerin oluşturduğu bütün

(Integrated production) Hammaddenin her işlenme aşamasının ve tüm üretim sürecinin aynı işyerinde yapılmasını ta­nımlayan bir terimdir. Örneğin tekstil konusundaki entegre tesislerde pamu­ğun çırçırlanması, eğrilip iplik haline ge­t

(Intellectual capital) Bir örgütün bir bütün olarak sahip olduğu bilgi stoku ve temel yetenekler düzeyi ile çalışanların zihinlerindeki bilgi ve deneyimlerin toplamıdır. Maddi olmayan bu değer bilançoda gösterilemez. Ancak hizmet iş

(Inventory) Terimin geniş anlamı bir işletmenin belirli bir tarihteki varlık­ları ve borçlarının sayılması ve değer­lendirilmesini sonucunda elde edilen kesin miktar ve tutarların ayrıntılı olarak tespit edilmesidir. Dar anlamda ise

(Ergonomics) İlk kez 1949 yılında İn­giltere’de K.F.M. Murrell tarafından “ergonomics” adıyla tanıtılan bu bi­lim dalı, endüstri mühendisliğinin bir alt bölümü olarak gelişimini sürdür­müştür. “İşbilim” diye de tanımlanan bu yeni bi

Bkz. Kurumsal kaynak planlaması