(Six Sigma) Altı Sigma terimi, üretim süreçlerinin iyileştirilmesini hedef alan araçları ve teknikleri tanımlar. Motorola’da çalışan Bill Smith ve Mikel J. Harry adlı mühendislerin 1986 yılında geliştirdikleri bu yöntem ABD ve diğer ülkelerdeki büyük şirketlerde de kullanılmıştır. Altı Sigma yöntemi ABD’li olan ama teorilerini Japonya’da geliştiren Edward Deming’in “Planla, Uygula, Kontrol Et, Önlem Al” döngüsünden esinlenmiştir. Altı Sigma’da hedef yüzde 99.9997 oranında kusursuz üründür. Tolerans gösterilen hata oranı ise milyonda 3.4’tür. Bu yöntemin ilk aşaması projenin amaç ve kapsamının tanımlanmasıdır. Daha sonra ölçme işlemlerine sıra gelir. Ölçme ile elde edilen verilerin analizinde esas amaç problemin nedenlerini bulmak ve doğrulamaktır. Bu aşamanın çıktısı test edilen ve doğrulanan bir hipotez olmaktadır. İyileştirme adı verilen dördüncü aşamada problemi ortadan kaldıracağı belirlenen çözümler denenir ve uygulamaya sokulur. Bulunan çözüm, eskisinden daha iyi bir tahmin yöntemi, daha etkili bir program veya prosedür, daha verimli bir ekipman olabilir. Son aşamada uygulanan iyileştirme planının kazançları incelenir ve kazanımların artırılarak sürdürülmesi için yapılacaklar belirlenir.
Altı Sigma, iyileştirmelerin sürekliliğine odaklanan bir sistemdir. İşletmedeki herkes ve her bölüm için bir performans hedefi koyan bu yöntem odaklanmayı sağlayarak hataları mümkün olan en düşük düzeye indirir. Bu yöntemin diğer bir yararı da şirketteki öğrenme sürecini hızlandırması, şirketteki diğer değişim programlarının uygulanmasını kolaylaştırmasıdır.
Altı Sigma’nın kademeleri: Altı Sigma’nın başarısı herkesin görevinin açık ve net bir şekilde belirlenmesine bağlıdır. Altı Sigma örgütlenmesinin en yukarısında Üst Kalite Konseyi vardır. Bu konsey uygulama için en nitelikli elemanları görevlendirir ve ihtiyaç duyulan kaynakları sağlar ve çalışmaların kapsamını belirler.
Yönetim Temsilcisi: Altı Sigma’nın günlük uygulamalarını yönetir. Bu kişi ancak önemli sorunları üst kalite konseyine yansıtır. Bu kademede eğitim programları hazırlanır. Temsilcinin görevleri arasında proje seçimi, takımların oluşturulması ve tüm iyileştirme projelerini sürekli olarak takip etmek de vardır. Kalite Şampiyonu: Altı Sigma projelerini Üst Kalite Konseyi’ni temsilen gözlemleyen kişidir. Toplam Kalite yönetimi çemberlerinden farklı olarak Kalite Şampiyonu, takım üyelerinin inisiyatiflerini köreltmeden yönlendirme de yapabilir.
Uzman Kara Kuşak: Altı Sigma ile ilgili her konuda en bilgili kişidir. İyileştirme ekiplerine istatistik yöntemlerin seçimi ve diğer teknik konularda destek sağlar, gerekli eğitimi bizzat verir.
Kara Kuşak: İyileştirme Takımı’nın lideridir. Projelerinin seçimi, yürütülmesi ve sonuçların değerlendirilmesi onun sorumluluğu altındadır. Kara Kuşaklar, Altı Sigma araçlarını etkin bir şekilde kullanacak, sorunları hızlı ve kalıcı çözümler getirebilecek kişiler arasından seçilir.
Yeşil Kuşak: İyileştirme Takımı üyelerine verilen addır. Bu kademe iyileştirme faaliyetlerini bizzat yürüten çalışanlardan oluşur. Altı Sigma, üretim faaliyetleri dışında finans, müşteri hizmetleri, pazarlama, tedarik ve bilgi teknolojileri gibi alanlarda da iyi sonuç verebilir. Uygulanan bu yöntemin çalışanların tutum ve davranışlarında ortaya çıkardığı olumlu değişimler, süreçlerdeki ve ürünlerdeki iyileştirmeler kadar önemli bir kazanımdır.
Yeni uygulamalar ve eleştiriler: 2000’li yıllarda Altı Sigma ile yalın yönetimin temel ilkelerinin sentezi ile yalın altı sigma yöntemi geliştirildi. Bu yöntem verimliliği artırdığı gibi büyüme konusunda da olumlu sonuçlar verdi. Uluslararası Standardizasyon Örgütü (International Organization for Standardization: ISO) 2011 yılında Altı Sigma ile ilgili ilk standardını “ISO 13053: 2011” adı ile yayınladı. Bu yönteme yönelen eleştirilerin başında 500’den az işçi çalıştıran işyerlerinde uygulanmasının zorluğu gelmektedir. Ölçümlere ve istatistik yöntemlere verilen ağırlığın fazla olmasının yaratıcılığı ve özgünlüğü kısıtlayacağını vurgulayan bilim insanları da vardır.