Amaçlara Göre Yönetim

(Management by objectives) Bir kuru­mun performansının, yöneticilerin ve çalışanların üzerinde görüş birliği sağ­ladığı amaçlar ile yükseltilebileceğini savunan yönetim teorisi ve modelidir. Teoriye göre çalışanların amaçların be­lirlenmesinde söz sahibi olmaları, onla­rın bu amaçlara ulaşmak için daha karar­lı bir çaba göstermelerini sağlayacaktır.

“Amaçlara göre yönetim” ilk kez, ünlü yönetimbilimci Peter Drucker’ın 1954 yılında yayınladığı “The Practice of Ma­nagement” adlı kitapta ortaya atılmıştır. Bu yönetim modelinin olumlu sonuç­lar vermesi, ulaşılan fiili performansın amaçlara ne ölçüde uygun olduğunun saptanması ile mümkün olur. Drucker amaçların spesifik, ölçülebilir, gerçekçi, kabul edilebilir ve hayata geçirilmesinin bir takvime bağlanmış olması gerektiği­ni belirtmiştir. Modelin uygulanmasının ilk aşamasında vizyon ve misyon belge­lerinden faydalanılarak kurumun amaç­ları belirlenir. Daha sonra bu amaçlar tüm çalışanların anlayacağı şekilde ye­niden formüle edilir. Üçüncü aşamada çalışanlardan genel amaçları dikkate alarak kendi birimlerinin amaçlarını belirlemeleri istenir. Dördüncü aşama, amaçlara ulaşmak için yapılanların sis­tematik bir şekilde izlenmesidir. Son aşamada uygulama sonuçları değerlen­dirilir. Değerlendirme, amaçlara ulaşıl­madığını gösteriyorsa, amaçlarda veya çalışma ilkelerinde gerekli düzeltmeler devreye sokulur. Model, bu nitelikleri ile çalışanların motivasyonunda da kulla­nılabilir. Bazı kaynaklarda modelin adı “sonuçlara göre yönetim” olarak geçer. 60’lı ve 70’li yıllarda yaygın olarak kul­lanılan bu model, hızlı değişimin yaşan­dığı 1980 sonrası dönemde eskisi kadar kullanım alanı bulamamıştır.