Yönetimde Esneklik

(Flexibility in management) Şirketle­rin ekonomik ve teknolojik ortamdaki değişime en etkin ve kısa bir sürede uyum sağlaması düşüncede ve uygula­madaki esneklik ile mümkün olur. Es­neklik uyum ve çözüm için yeni araçla­rın kullanılmasına imkân verir. Esnek düşünen beyinler, çıkmaz sokağı algıla­dığında hemen geri döner ve yeni alter­natifleri dener. İstikrar dönemlerinde bir kaya gibi sağlam ilkeler ve kurallar işe yarar ama değişim dönemlerinde düşüncenin adeta bir su gibi akması ve engelleri bir şekilde aşması gerekir. Çinli filozof Lao Tzu’nun bir zamanlar vurguladığı gibi “ Esnekliğin direnci yendiği, herkes tarafından bilinen ama uygulanamayan bir gerçektir.” Yönetimde esnekliğin değerini artıran diğer bir olgu da ekonomide ve iş haya­tında belirsizliğin dozunun artmasıdır. Karmaşıklığın ve belirsizliğin arttığı bir dönemde çözüme giden en kısa ve etki­li yol da yine esnek düşünceden geçer. Farklı ihtimalleri, yöntemleri ve araçları zihninde harman eden yönetici çözüm zenginliğine daha kolay ulaşabilir. Katı bir düşünce yapısına sahip yönetici ise bildiği bir-iki çözüm yolu olumsuz so­nuç verdiğinde çaresiz kalır: Bir tarafta tehlikelere karşı çeşitli çareleri tek tek deneyen “tilki”, diğer tarafta zor durum­da kaldığında kabuğunun altına çekil­mekten başka bir kurtuluş yolu bilme­yen kaplumbağa vardır. Hayatta kalmayı başaran da çoğunlukla tilkidir.

Strateji kavramının özünde de esneklik vardır. Hedefe ulaşmak için kullanılan araçların geliştirilmesi ve tam zama­nında kullanılması ancak esneklikle mümkün olur. Stratejik esneklik hedefe daha az maliyetle ve daha kısa zaman­da ulaşmaya imkân verir. Esneklik ha­talardan dönülmesini de kolaylaştırır. Esneklik zor dönemlerin en az hasarla hatta kazançla atlatılmasını sağlayabi­lir. İstikrar ve değişim arasındaki den­geyi, esnekliğe önem veren bir yönetim anlayışı gerçekleştirebilir. Farklı çözüm yollarının bulunması ancak zihnin yeni düşüncelere açık olması ile sağlanır. Esneklik için yöneticinin hızlı öğrenme yeteneğine sahip olması gerekir. Fikir­leri eyleme dönüştürme ustalığı ve hızı ise esnekliği en üst düzeye çıkarır. Ör­gütsel yapının esnek olması da çözüm zenginliğine katkıda bulunur. Esnek düşünebilme alışkanlığına sahip bir yö­netici, araştırma, geliştirme ve mevcut ürünleri farklılaştırma konusunda diğer yöneticilere göre hep bir adım önde olur. Esnek düşünce ve yönetim yapısı, yöne­ticiyi geleceğin risklerine karşı daha do­nanımlı ve hazırlıklı yapar.

Esneklik, ikide bir rota değiştirmek ve günün koşullarına göre hareket etmek değildir. Bu tür bir tutarsızlığın çizdiği zikzaklar zaman kaybına yol açar. Dur­madan eğilip bükülen bir yönetim tarzı da kimlik duygusunu zedeler. Esnekliği gerçekçi bir şekilde uygulayan yönetici, adımlarını atarken orta vadedeki nihai hedefini hep göz önünde tutar.