Ekonomi Terimleri

(Market surveillance) Borsada işlem gören menkul değerlerde gerçekleşen olağandışı fiyat ve miktar hareketleri ile içeriden öğrenenlerin ticareti gibi yasal olmayan etkinliklerin ilgili ku­ruluş veya bağımsız bir birim tarafın­dan i

(Market risk) Makroekonomik değiş­kenlerde ortaya çıkan değişmeler sonu­cunda piyasadaki bütün şirketleri etki­leyen risktir.

(Market socialism) Kaynakların mül­kiyetinin kamuda olduğu, ancak ikti­sadi etkinliklerin örgütlenmesinde pi­yasa ve fiyatların etkili olduğu iktisadi sistemdir.

(Market maker) Daha yüksek kâr elde etmek amacıyla finansal araç veya mal­ların alış ve satış fiyatlarını belirleyen firmadır.

(Primary dealership) Birincil piyasa işlemlerinde etkinliği artırmak, ikincil piyasaların işleyişini kolaylaştırmak amacı ile hazine veya merkez bankala­rının, borçlanma senedi ihracı (ihale), döviz müdahalesi türü işlemlerinde sa­d

(Market structure) Bir piyasa, kesim veya sanayideki, alıcı ve satıcıların sayı ve büyüklükleri, mal farklılaştırma de­recesi, piyasaya giriş önündeki engeller, yoğunlaşma derecesi gibi özelliklerin fiyatın oluşumunu belirleyerek or

(Planning) Planlama, geleceğe yönelik olarak belirlenen hedeflere ulaşmak için sistematik eylem programları ha­zırlamak olarak tanımlanabilir. Ülke ekonomileri için planlama en yaygın olarak 1945 ile 1980 arasında kullanıl­mıştır. N

(Planning-Programming-Budgeting System) Klasik bütçe sisteminde öde­nekler satın alınan şeylere, PPBS’de ise hizmetlere harcanır. Bu sistem ilk kez 60’lı yıllarda ABD’de uygulanmıştır. Kaynakların özellikle hizmetlere tahsisis için

(Bill of exchange) Bir alacaklının borçlusuna hitap ederek borcunu öde­mesi için yazı ile gönderdiği ödeme emridir.

(Policy) Belirlenen amaç veya hedefle­re ulaşmaya yönelik karar ve eylemler bütünüdür. Belirlenen politikayı ger­çekleştirmek için kullanılan unsurlara “politika araçları” denmektedir.

(Policy ineffectiveness proposition: PIP) İktisadi karar birimlerinin davra­nışları rasyonel beklentilere dayandığı için hükümet tarafından uygulanan ik­tisat politikalarının ekonominin üretim ve istihdam düzeyi üzerinde her hangi b

(Policy rate) Merkez Bankası’nın 1 haf­ta vadeli repo işlemine uyguladığı faiz politika faizi olarak adlandırılır. Mer­kez Bankası bu oranı kullanarak banka ve finans kurumlarının piyasada uygu­ladığı faiz oranlarını, bankalardan al

(Portfolio investments) Menkul de­ğerlere yapılan yatırımlar olarak ta­nımlanabilecek portföy yatırımları, genellikle hisse senetleri, kamu veya özel kuruluşlarca ihraç edilen bono ve tahvil şeklindeki borç senetleri ile diğer para

(Postfordist production system) Bir­birine bir malzeme taşıma ağı ile bağ­lanmış, yarı bağımsız sayısal tezgâh­lardan oluşan bilgisayar denetimli üretim sistemidir.

(Positive economics) İktisadi teorilerin dayandığı varsayımların gerçekçiliği­ni sorgulamadan, ampirik çıkarım ve öngörülerden hareketle iktisadi olay ve davranışları neden-sonuç ilişkisi çer­çevesinde açıklanmasını savunan yak­laşı

(Preliminary financing, prefinance) Bir işletmenin siparişi yerine getirebil­mesi için alıcılar aracılığı ile kendisine açılan kredidir. Bu terim bir ihracatçı­nın, ithalatçılar aracılığı ile doğrudan veya dolaylı olarak kendisine a

1- (Import levy) Tarımsal destekle­me programları çerçevesinde ithalata konu olan malların dünya fiyatlarının iç fiyatlardan düşük olması durumunda yerli üreticileri korumak için malların ithalatından aradaki fiyat farkı kadar alına

(Premium) 1-İşteki performans veya herhangi bir nedenle işveren tarafın­dan çalışanlara yapılan ödemedir. 2- Si­gortalının sigorta kuruluşuna düzenli olarak ödediği tutardır. 3- Menkul veya gayrimenkullerin nominal değeri ile piyasa

Bkz. Verimlilik.