Ekonomi Terimleri

(Transnational corporation) Çok ulus­lu şirketler gibi baskın ulusal kimliği olmayan, belirli ulus devletlerin politi­kalarıyla kontrol edilemeyen çokuluslu bir yönetimi bulunan şirket türüdür. Bu şirketler yüksek kazanç sağlayacakl

(United Nations Conference on Trade and Develpoment: UNCTAD) Birleş­miş Milletler Ticaret ve Kalkınma Kon­feransı 1964’te kurulmuştur. Kuruluş nedeni gelişmekte olan ülkelerin dış ticaret hadlerinin bozulması, dış borçlarının artmas

(United Nations Development Prog­ramme) Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı, 1966 yılında Birleşmiş Millet­ler Genişletilmiş Teknik Yardım Progra­mı ile Birleşmiş Milletler Özel Fonu’nun birleştirilmesi ile kurulmuştur.

Ör

(United Nations Educational, Scienti­fic and Cultural Organization) Birleş­miş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü 1946 yılında kurulmuştur. Genel Konferans, Yürütme Konseyi, Sekreter­lik olmak üzere üç organı olan UNES­CO eğit

(United Nations Industrial Develop­ment Organization) Birleşmiş Millet­ler Sınai Kalkınma Örgütü 1966 yılında kurulmuştur ve merkezi Viyana’dadır. Gelişmekte olan ülkelerde sanayinin kurulması ve geliştirilmesi için teknik yardım sa

(Uruguay Round) 1986 ile 1994 arasın­daki bu görüşme raundunda mal ticareti­ne ek olarak hizmet ticareti ile tarife dışı engellerin yeniden tartışılmış ve Güm­rük Tarifeleri ve Ticaret Genel Antlaş- ması’nın 1995 yılı başında Dünya

(Induced investment) Yatırım fonksi­yonunda yatırımı belirleyen değişken­lere bağlı olarak değişen yatırımdır.

(Adaptive efficiency) ABD’li iktisatçı Douglas North eserlerinde ekonomide değişim ve gelişmenin, üretken, istikrar­lı, tarafsız ve genel kabul gören kurumların varlığına bağlı olduğunu belirtmiştir. North, bu kurumların uzun vadede

(Adaptive expectations hypothesis) Bu hipotezde ekonomik karar birimleri­nin öngörülerini, bir önceki dönemde­ki uygulamaların sonuçlarını ve hata paylarını dikkate alarak oluşturdukla­rı varsayılır. Bu hipotezde beklentiler, ekonom

(Eligible paper) Merkez Bankası’nın reeskont için kabul edilebilir gördüğü finans aktifleridir.

(Settlement price) Borsa Uzlaşma Ko­mitesi tarafından her bir ticari oturu­mun kapanışında belirlenen ve takas odasının net kazanç ve kayıpları ile ge­lecek günün fiyat sınırlarını saptamada kullanılan resmi fiyattır.

(Arbitration) Toplu iş sözleşmesi uyuş­mazlıklarında oluşturulan uzlaştırma kurulu aracılığıyla işçi ve işveren ara­sında anlaşmaya varılması için yapılan çalışmalardır.

(Specialisation) Ülkelerin, bireylerin, şirketlerin veya kurumların üretime yönelik çabalarını, yeteneklerini ve bil­gilerini çok sayıda alanda değil, sınırlı bir alanda yoğunlaştırarak verimlilikle­rini artırmayı amaçlamasıdır.

(Long run) Firmanın üretim sürecin­de kullandığı tüm girdilerin miktarını dolayısıyla üretim ölçeğini değiştirebi­leceği kadar uzun bir zaman aralığıdır.

(Long-run marginal cost) Uzun dö­nemde herhangi bir üretim düzeyin­de toplam maliyetteki değişimin üre­timdeki değişmeye oranlanmasıyla hesaplanan, üretimde bir birimlik de­ğişmenin toplam maliyette yol açtığı değişimdir. Her bir ür

(Long-run average cost: LRAC) Uzun dönem maliyetin toplam üretim mikta­rına bölünmesiyle hesaplanan, bir birim mal üretmek için katlanılan maliyettir.

(Long run aggregate supply curve) Reel gayrisafi yurtiçi hasıla ile fiyatlar genel düzeyi arasındaki ilişkiyi gösteren eğri olup uzun dönemde reel gayrisafi yur­tiçi hasılanın doğal düzeyine ulaşacağı varsayımıyla fiyatlar genel düz

(Long-run equilibrium of firm) Kısa vadenin aksine firmalar uzun dönemde sabit olan faktörlerini de değiştirebil­me imkânına sahiptir. Uzun dönemde teknolojide de değişiklikler ortaya çıka­bilir. Bunların ötesinde eğer firmanın bulu

(Long run equilibrium under oligopoly) Herhangi bir firma faaliyeti sonunda kısa vadede kâr elde edebiliyorsa, orta veya uzun vadede durum değişebilir. Piyasaya giriş serbestliği varsa kısa dönemde elde edilen kârlar piyasaya yeni f