Tarımsal Üretim

(Agricultural production) Tarımsal üretimin milli gelirin yüzde 30’u ile yüzde 40’ı arasında bir oranım oluş­turduğu 60’lı yıllarda bir kuraklık milli gelir büyüme oranını düşürebilir, be­reketli bir üretim yılı ise yükseltirdi. Milli gelir içinde tarımın payı yüzde 6 ile yüzde 7 arasına indiği için bu sektör artık milli gelire damgasını vuramıyor. Ancak işgücünün yaklaşık beşte biri­ni istihdam eden ve nüfusu besleyen tarım sektörü önemini korumaktadır. Tarım sayımları her 10 yılda bir yapıl­makta ve tarımsal üretimle ilgili olarak işletme sayısı, ortalama işletme büyük­lüğü, bir işletmedeki parsel sayısı gibi her tür ayrıntıyı yansıtmaktadır.

Tarımsal yapı göstergeleri: Tarım­la ilgili yapısal göstergeler Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sitelerinde ve Cumhurbaşkanlığının yıllık ekonomik programlarında bulunabilir. İzlenmesi gereken göstergeler şunlardır:

Ortalama işletme genişliği: Kırsal alanda tarımsal işletme başına ortala­ma büyüklük 76 dekarda kalmaktadır. Bu alan 1991 yılında 54 dekardı.

Bir işletmedeki parsel sayısı: Ta­rımsal üretimin miras nedeniyle bö­lünmesi, farklı mekânlarda bulunan parsellerden oluşması ve parsellerin zamanla küçülmesi verimliliği düşür­mektedir. İşletmelerde parsel sayısının ortalama olarak 5.9 ortalama parsel bü­yüklüğünün 12.9 dekar olması verimli çalışmayı zorlaştırmaktadır.

Sulama oranı: Hektar başına verimliliği hızla yükselten sulama konusun­daki göstergelerin bilinmesi üretim tahminlerini daha gerçekçi hale getir­mektedir. Sulamada modern yöntem­lerin kullanıldığı alanların büyüklüğü­nün ve yeraltı suyu kullanım miktarının bilinmesi ile su kaynaklarında nitrat kirliliğinin gözlenmesi daha ayrıntılı analiz yapmaya imkân vermektedir.

Seralardaki üretim: Örtü altı üre­timin yaygınlığı mevsimler itibariyle sebze ve meyvelerdeki fiyat farklarını azaltıcı etki yapmaktadır.

Traktör sayısı: 1970’te tarlalarda 105 bin traktör ve 1 milyon 994 bin kara­saban vardı. 1987 yılında traktör sayısı 637 bin olmuş ve 10 bin yılın tarım ale­ti olan karasabanın 629 binlik sayısını geçmişti. 2018’de Türkiye’de trafiğe kayıtlı traktör sayısı 1 milyon 885 bin 952’dir. Tarımda kullanılan traktör sa­yısı ise 1 milyon 332 bin 139’dur. Kulla­nılan biçerdöverlerin sayısı 2018 yılın­da 17 bin 266’dır.

Et ve süt üretimi: TÜİK’in, beyaz et, kırmızı et ve süt ürünlerindeki üretim konusunda her ay açıkladığı istatistik­ler hayvancılık sektöründeki gelişmeler hakkında güncel bilgiler sağlamaktadır.

Tarımın istihdamdaki payı: Tarım sektöründe çalışan işgücünün, toplam işgücüne oranı, daha 2000 yılından önce yüzde 45 gibi çok yüksek bir dü­zeydeydi. Bu oran son 15 yıl içinde sü­rekli gerileyerek 2018’de yüzde 19.4’e kadar indi. Tarım sektöründe açığa çı­kan işgücü diğer sektörler tarafından emilemediği için işsizlik artmaktadır.

Tarım istatistikleri: TÜİK’in genel tarım istatistikleri arasında tarımsal işletmelerin yapısı, tarımsal alet ve ma­kineler, tarımsal fiyatlar ve ekonomik hesaplar vardır. Bitkisel üretim istatis­tikleri, her tür hububat, bakliyat ile seb­ze ve meyveleri ve üretim tahminlerini kapsar. Tarımda organik ürünler üre­timi ile örtüaltı (seracılık) üretimi ile ilgili istatistikleri de incelemek mümkündür. Hayvancılık istatistiklerinde kırmızı et, beyaz et, süt ürünleri ve su ürünlerinin üretimleri de ayrıntılı ola­rak incelenir. Tarımsal üretimle ilgili tarihi istatistikler TÜİK’in “İstatistik Göstergeler” adlı yayınında bulunur. İngilizce bilenler FAO’nun sitesindeki tüketim ve üretim bölümlerinde hem Türkiye’deki tarımsal üretimle ilgili verilere ulaşabilir, hem de uluslararası karşılaştırmalar yapabilir.