Sanayi Teşvikleri

(Incentives for industry) Osmanlı İm­paratorluğu döneminde sanayi tesisi kurmak için yapılan başvurular çoğun­lukla tek tek değerlendirilir, gümrük vergisi bağışıklığı ve benzeri teşvikler sağlanırdı. Osmanlı döneminde bu ko­nuda çıkarılan ilk mevzuat 1913 tarihli Teşvik-i Sanayi Kanun-ı Muvakkatı oldu. Birinci Dünya Savaşı nedeniyle kanundan yararlanan girişimci sayısı sınırlı kaldı. Cumhuriyet döneminde 1927 yılında çıkarılan Teşvik-i Sanayi Kanunu’ndan yararlanma için kuru­lan sanayi tesisleri 1929’da başlayan Dünya Krizi nedeniyle gelişme göste­remedi. Bu kanun girişimcilere arazi tahsisi, enerji ve haberleşmede harca­malarında destek ve vergi kolaylıkları sağlamaktaydı. 1963 yılında Gelir Ver­gisi Kanunu’nda değişiklik yapılarak yatırımlar konusunda vergi teşvikleri getirildi. Bunlar içinde en önemlisi ya­tırım indirimi idi. 1967’de 933 sayılı kanun ile tüm teşvik mevzuatının tek bir kanunda toplanması amaçlandı. 1980’de başbakanlığa bağlı Teşvik ve Uygulama Dairesi kuruldu. 2007 son­rasında teşvik uygulamaları paketler halinde açıklandı. 2009, 2010, 2012, 2015, 2017 ve 2019 yıllarında yürürlüğe giren teşvik paketlerinden yararlanan girişimciler yeni sanayi tesisleri kurdu. Ancak bu paketlerin stratejik sektör­lerdeki yatırımlar konusundaki etkisi sınırlı kaldı ve sanayide geniş çaplı ya­pısal bir değişim gerçekleştirilemedi.