Reel Efektif Döviz Kuru (REK)

(Real effective exchange rate) Bir ül­kenin para değerinin, diğer dövizlerin değerine göre yüksek olup olmadığını anlamak için kullanılacak en iyi yön­tem reel efektif kur endekslerinin in­celenmesidir. Reel Efektif Döviz Kuru (REK), Türk Lirası’nın reel düzeyinin göstergesi olarak hesaplanmaktadır. Reel hesabın nedeni, Türkiye’nin dış ticaretinde önemli paya sahip 36 ülke­nin para birimlerinden oluşan sepete göre hesaplanan “nominal efektif döviz kuru” (NEK) ülkeler arası nispi fiyat farklarını yansıtamamasıdır. Nominal efektif döviz kurundaki nispi fiyat et­kilerinin arındırılmasıyla oluşturulan ortalamaya “reel efektif döviz kuru” adı verilmektedir. TÜFE Bazlı Reel Efektif Döviz Kuru ise Türkiye’deki fiyat düze­yinin, dış ticaret yapılan 36 ülkenin fiyat düzeylerine oranının ağırlıklı ortalama­sı alınarak hesaplanmaktadır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından her ay hesaplanıp yayınla­nan reel efektif döviz kuru endeksleri­nin 100’ün altına inmesi Türk Lirası’nın değer kaybettiğini, 100’ün üstüne çık­ması ise değer kazandığını göstermek­tedir. Endeks hesaplanmasında 2003 düzeyi 100 olarak alınmaktadır. Reel efektif döviz kurunun hesaplanmasın­da TÜFE, Yurtiçi ÜFE ve Birim İşgücü Maliyeti (BİM) olmak üzere üç yöntem kullanılmaktadır. TCMB, REK’ten önce, Reel Efektif Döviz Kuru (REDK) endek­sini ve Tartılı Efektif Reel Kur (TERK) endeksini kullanmaktaydı. REK uygu­laması ise 2010’da başlamıştır.