Laffer Eğrisi

(Laffer’s curve) ABD’li iktisatçı Arthur Laffer tarafından, vergi oranları ile ver­gi hasılatı arasındaki ilişkiyi açıklamak üzere ortaya atılan görüşe göre çizilen eğridir. Laffer’a göre vergi hasılatı an­cak belirli bir vergi oranında azami dü­zeye çıkabilir. Bu noktadan sonra oran­lar artırılırsa vergi hasılatı azalmaya başlar. Vergi oranı sıfır olduğunda dev­let vergi geliri toplayamaz. Oran yüzde 100 olduğunda ise hiç kimse üretmek ve gelir elde etmek istemeyeceği için hasılat yine sıfırdır. Vergi oranları ile hasılat arasındaki ilişkiyi gösteren eğri ters “U” harfi şeklindedir. Esasında Laffer’ın tespiti yeni değildir. Bizzat Laffer’ın vurguladığı gibi bu vergi oranları ile hasılat arasındaki ilişkiyi ilk kez 14. yüzyılda İbn Haldun açıklamış, bu ilişki sonraki dönemlerde bazı dü­şünürler tarafından dile getirilmiştir. Keynes’in makalelerinde de aynı konu­ya değinilmiştir.

Bu eğrinin önemi Arthur Laffer’in bu eğrinin mantığını 1974 yılında bir res­toranda Donald Rumsfeld ve Richard Cheney adlı genç Amerikalı politika­cılara anlatmış olmasındadır. Laffer bir kâğıt peçete üzerinde iki değişken arasındaki bağlantıyı gösteren bir gra­fik çizmiştir. Sonradan ABD’de Rum­sfeld savunma bakanı olup Cheney de 2000-2008 arasında başkan yardımcı­lığı görevine seçilince, bu görüş Cum­huriyetçi Parti’den seçilen başkanlar döneminde etkili olmuş ve vergi indi­rimleri ile ilgili yasalar çıkarılmıştır. Bu uygulamaların sonuncusu 2017’de ABD Başkanı Donald Trump’ın girişimiyle yapılan vergi indirimi olmuştur. Vergi indirimleri belirli bir süre için olumlu sonuç verse de iç borcu artırıp enflas­yon oranının yükselttiği için orta vade­de ekonomileri zorlamıştır.