Kadınların İşgücüne Katılma Oranı

(Labour force participation rate of wo­men) Kadınların işgücüne katılma oranı 15 yaş ve üstündeki kadın nüfus içinde işgücünün oranını gösterir. Kadınların çalışma hayatına daha fazla girmesi ai­lelerin gelirlerini ve harcamalarını artı­rır, üretimi yükseltir ve ekonomiyi büyütür. Kadınların iş hayatına katkıda bulunmaları çok sayıda ekonomik ve toplumsal faktörden etkilenir. İnançlar ve dünya görüşü de kadınların çalışma hayatına girmesi konusunda etkili olur. İslam ülkelerinin çoğunluğunda ka­dınların işgücüne katılma oranı düşük düzeylerde bulunur. Ancak Suudi Ara­bistan’da yüzde 23 olan bu oranın En­donezya’da yüzde 52’ye çıkması, belir­leyici esas faktörün dini görüşler değil, siyasi ve sosyal yapı olduğu izlenimini vermektedir. Katılım oranında dünya ortalaması yüzde 47.7 düzeyinde he­saplanırken gelişmiş ülkelerde bu oranı yüzde 70’in üstüne kadar yükselir. Eğitim düzeyi, kadınların işgücüne katılımını olumlu etkiler. Türkiye’de ilköğretim mezunu kadınlarda yüzde 20’lerde kalan katılım oranı, üniver­site mezunlarında yüzde 70’e yaklaş­maktadır. Kadınların işgücüne katılım oranları, tüm ülkelerde ‘U’ harfine ben­zeyen bir grafik çizer. Tarımın egemen üretim biçimi olduğu ve eğitim düzeyi­nin düşük olduğu dönemlerde kadın­lar özellikle ücretsiz aile işçisi olarak üretime yüksek düzeylerde katkı yapar. Tarımda makineleşme yaygınlaştığın­da kırsal bölgelerdeki kadınlar evlerine çekilir ve ekonomik faaliyetleri haftada bir kurulan pazarlarda ürettikleri ta­rımsal ürünleri satmakla sınırlı kalır.

Kırsal alandaki nüfus iç göçle kentlere aktığında ise kadınlar ilk kuşakta ev ka­dını olarak çocukların yetiştirilmesi ile uğraşır. Bu süreçte kadınların işgücüne katılımı ve girişimcilik eğilimi geriler. Ailelerin gelir düzeylerinin ve bireyle­rin eğitim düzeylerinin yükselmesi ile kadınların işgücüne katılım eğilimleri tekrar güçlenmeye başlar.

Benzer bir süreç Türkiye’de de yaşan­maktadır. Ancak Türkiye’de kadınların işgücüne katılma grafiği ‘U’ harfine de­ğil ‘V’ harfine benzemektedir.

90’lı yılların başında kadınların işgücü­ne katılım oranı yüzde 35 dolayındaydı. İç göç sürecinde bu oran sürekli gerile­di ve 2003 yılında yüzde 23.3’ü gördü. 2007’den sonra ise artış süreci başladı ve 2019’da yüzde 35.0’e yükseldi. Oranın artışında üniversite mezunları içinde kadınların oranının istikrarlı bir şekilde yükselmesi de etkili oldu, Kent hayatın­da ortaya çıkan geçim sıkıntıları da, ka­dınların çalışmasını zorunlu kıldı.