Gelirin Döngüsel Akımı

(Circular flow of income) Milli hasıla­nın iki ölçüsü mal akımı ve gelir akımı­dır. Bu akım sürecinde karar veren dört birim hanehalkı, firmalar, devlet ve dış ekonomilerdir. Gelirin döngüsel akımı grafiğini hazırlayan iktisatçı Demir Demirgil, gelirin döngüsel akımını şöyle anlatmaktadır: “Karar alıcılar üç ayrı piyasa türünde faaliyette bulunmak­tadır. Bunlar mal ve hizmet piyasaları, üretim faktörleri piyasaları ve finansal piyasalardır. Hanehalkı faktör piyasa­larında ücret, faiz, rant ve kâr şeklinde faktör geliri elde etmektedir. Hanehalkı gelirinin büyük bir kısmını tüketim harcamaları şeklinde mal ve hizmet piyasalarında harcamaktadır. Aileler devlete vergilerini ödemektedir ve bir miktar gelirini tasarruf edip finansal piyasalara vermektedir. Firmalar mal ve hizmet piyasalarında elde ettikleri hasılanın büyük bir miktarını ücret, faiz, rant ve temettü olarak hanehalkına ödemektedir. Dağıtılmayan kârları­na finansal piyasalardan borçlanmak suretiyle yatırım fonlarını da ekleyerek yatırım harcamalarında bulunmak­tadır. Devlet aldığı vergilere ilaveten finansal piyasalarda borçlanmakta ve toplamını devlet harcamalarında kul­lanmaktadır. Tüketimin, yatırımın ve devlet harcamalarının bir kısmı da dış ekonomilerden sağlanmaktadır. Döngüsel akımda dış ülke ekonomilerine ihracat, bu ülkelerden de ithalat yapıl­maktadır. İthalat ihracattan daha fazla olduğunda ve dış ticaret açığı turizm ve navlun gelirleri ile kapatılamadığı tak­dirde bu açık dış borçlanma ile finanse edilmektedir.”