Borsa 8.010,54 0.29
Dolar 28,856 0.02
Euro 31,552 0.38
Altın (ONS) 1.993,97 0.21
Brent 81,420 -0.42
e-Gazete e-mercek
Hafta

{{ message }}

Gelir Dağılımı Ölçüleri

(Measures of income distribution) Ge­lir dağılımı araştırmalardan veya GYKA’dan elde edilenveriler aşağıdaki yön­temlerle analiz edilir ve değerlendirilir:

Yüzdelik gruplar: Hanehalkları kul­lanılabilir hanehalkı gelirine göre, bi­reyler ise eşdeğer gelire göre, küçükten büyüğe doğru sıralanarak ve 20 gruba bölünerek yüzde 5’lik, 10 gruba bölüne­rek yüzde 10’luk veya 5 gruba bölünerek yüzde 20’lik hanehalkı ve birey grupları oluşturulmaktadır. Bu grupların top­lam gelirden aldıkları paylar gelir dağı­lımı eşitsizliği hakkında bilgi vermek­tedir. Tablolar incelendiğinde nüfusun en yüksek gelirli yüzde 20’sinin ve diğer yüzde 20’lik grupların toplam gelirden ne kadar pay aldığı ortaya çıkar. Kamu­oyunda en çok ilgiyi en zengin yüzde 1, yüzde 5, yüzde 10 ve yüzde 20’nin payı­na düşen gelir oranı çeker.

Lorenz eğrisi: Lorenz eğrisi, gelir ya da servetin nüfusa dağılımındaki eşit­sizliği göstermekte kullanılan grafiktir. Eğri bir karenin köşegenini uç nokta­larda keser. Karenin dikey kenarında gelirin birikimli payları, yatay kenarın­da ise nüfusun birikimli payları yüzde olarak gösterilir. Köşegen doğru, gelirin nüfus arasında eşit dağılımını (mutlak eşitlik) gösterir. Lorenz eğrisi köşegenden uzaklaştıkça, gelir dağılımındaki eşitsizlik artmakta­
dır. ABD’li ekonomist Max Otto Lorenz eğri ile ilgili ilk açıklamasını 1905 yılın­da yapmıştır.

Gini katsayısı: Kişisel gelir dağılı­mını ölçmek için, yaygın olarak kul­lanılan bir dağılım ölçüsüdür. Gini katsayısı, Lorenz eğrisine bağlı ve eğri ile köşegen arasında kalan alanın, kö­şegenin altında kalan toplam alana oranına eşittir. Bu oran büyüdükçe, dağılımdaki eşitsizlik artıyor demek­tir. Gini ölçüsü “0 ile 1” arasında deği­şir. Bir toplumda, gelir adaletli olarak paylaşılmışsa Gini katsayısı “0”a eşit, toplumdaki gelirleri yalnız bir kişi almışsa “1” e eşit olmaktadır. Corrado Gini İtalyan istatistik uzmanı ve sosyologudur. Geçen yüzyılın 20’li yıllarında İtalya’da faşist lider Mussolini’yi destekleyen Gini daha sonra bu hareketi eleştirmiştir. Gini 1950­1951 öğretim yılında İstanbul Üniver­sitesinde öğretim üyeliği yapmıştır.

Yüzde payları (P80 / P20): Yüzde payları, kişisel gelir dağılımını ölçme­de kullanılan ölçütlerden biridir. Yüz­de 20’lik fert ve hanehalkı gruplarının toplam gelirden aldıkları paylara göre; “Son yüzde 20’lik grubun toplam gelir­den aldığı pay / İlk yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay” formülün­den hesaplanmaktadır.