Ekonomik Büyüme Evreleri

(Stages of economic growth) ABD’li iktisatçı W. W. Rostow tarafından ge­liştirilmiş olan bu model, ekonomik büyümenin beş aşamasını nitelendir­mek için kullanılır. Bu evreleri Rostow, The Stages of Economic Growth adını taşıyan kitabında ortaya atmıştır. Mo­del, bir tarımsal toplumdan gelişmiş bir ekonomiye kadar tüm gelişme evreleri­ni kapsamaktadır. Modelin birinci aşa­masında toplam üretim düşüktür. İkin­ci aşama “kalkış öncesi” (pre- take-off) olarak nitelenen dönemdir. Bu aşamada ekonomi ve toplum bir de­ğişme sürecine girmiştir. Hammaddeler işlenmekte, tüketime önem verilmek­tedir. Üçüncü aşamada ise ekonomi “kalkış evresi” (take-off) denen süre­cin içindedir. Bu aşamada büyümenin önündeki engeller azaltılmış, yatırımlar ve teknolojik birikim yüksek düzeylere ulaşmıştır. Bu aşamada kendi kendini besleyen ve destekleyen bir büyüme biçimi söz konusudur. Olgunluk aşa­masında teknolojik yoğunluğu yüksek mal ve hizmetler üretilmektedir. İthalat hızla azalırken ihracat büyümenin itici güçlerinden biri haline gelmektedir. Bü­yüme verilerinin son aşamasında kitle­sel tüketim gerçekleşmekte ve insanlar istediği mal veya hizmeti, istedikleri biçimde ve sürede kullanabilmektedir. Rostow’un çalışmasının bir analiz aracı olarak fazla etkinliği olmamakla birlik­te, özellikle savaş sonrasında yardım ya­pılacak ülkelerin saptanmasında büyük yararları görülmüştür.