Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)

(World Trade Organization: WTO) Dünya Ticaret Örgütü, Uruguay Round müzakereleri sonunda, Gümrük Tari­feleri ve Ticaret Genel Anlaşması’nın (GATT) yerini alan 29 ayrı çok taraflı hukuki belgeyi ve anlaşmayı ve 25 Ba­kanlar Bildirisini kapsayan, 15 Nisan 1994 tarihinde Marakeş’te (Fas) imza­lanan Dünya Ticaret Örgütü Anlaşması (Final Act) ile kurulmuştur. Çok taraflı ticaret sisteminin yasal ve kurumsal temeli olan DTÖ, 1 Ocak 1995 tarihin­de resmen faaliyete geçmiştir. Türkiye DTÖ’ye kurucu üyedir. DTÖ, Uruguay Round anlaşmalarının takipçisi olan, uluslararası ticaretin yönünün belirlen­diği bir forumdur. Üye ülkelerin ticari sorunlarını tek taraflı önlemlere baş­vurmadan çözümlediği bir organ olmayı ve gelişme yolundaki ülkelerin tek ta­raflı ticaret sistemi ile bütünleşmesine aracılık ve yardım eden işlevsel bir ör­güt kimliğini kazanmayı amaçlamıştır. Ancak uluslararası ticaret sisteminin gelişmesi sürecinde DTÖ sistemi geli­şen ülkelerin ve yoksul ülkelerin sorun­larının çözümünde yetersiz kaldığı eleş­tirileri yapılmaktadır. Örgütün temel görevleri arasında ilk sırada DTÖ’yü meydana getiren çok taraflı ve çoklu ti­caret anlaşmalarının uygulanmasını ve denetlenmesini sağlamak gelmektedir. Ülkeler arasındaki ticaret uyuşmazlık­larını ve özellikle damping şikayetlerini karara bağlamak ve gelişen ülkelere des­tek olmak DTÖ’nün görevleri arasında­dır. ABD’nin 2018 -2020 döneminde başlattığı ticaret savaşı ve bunlara karşı gümrük vergisi artırımlarına muhatap olan ülkelerin misillemeleri, DTÖ yöne­timini zor durumda bırakmıştır.