Deflasyon

(Deflation) Bir ekonomide toplam ar­zın, toplam talebi aşması durumudur. Bu durumda genel fiyat düzeyinde bir düşüş görülür. Deflasyon sürecinde fi­yatlar ve istihdam geriler. Talepte sert bir düşüşün ardından, üretimde atıl kapasite, işçi çıkarma olayları ve para arzında daralma ortaya çıkar. Tüketici­ler, fiyatların daha da düşeceği beklen­tisi ile harcamalarını erteler. Fiyatlar düşerken firmaların reel faiz yükleri de ağırlaşır, iflaslar ortaya çıkabilir. Hükü­metler deflasyonist eğilimleri ortadan kaldırmak için toplam talebi artırıcı önlemleri devreye sokar. Kamu harca­maları artırılır, tüketimi teşvik edecek vergi indirimleri uygulanır ve özel sek­tör yatırımları teşvik edilir.

Deflasyon, çeşitli nedenlerden ileri ge­lebilir. Para ve kredi darlığı, verimliliğin gelirlere ve ihracata göre aynı dönemde daha hızlı artması ve ihracat tıkanıklığı dolayısıyla dış ticaret çarpanının tersi­ne işlemesi gibi nedenler deflasyona yol açabilir. Tüketimin ve devlet harcama­larının temposunda yavaşlama olması ve yatırım ikliminin olumsuzluğu da deflasyon nedenlerindendir. Enflas­yon, kolaylıkla ilerleyen ve uzun süre­bilen bir süreç, deflasyon ise kısa süreli bir darboğazdır. Enflasyonist ortamda fiyat yükselişleri sürekli olabilir. Def­lasyon ortamında ise fiyatlar bekleni­lenin aksine bazen ucuzlamamaktadır. Deflasyonlarda fiyatların ucuzluk eğili­mine direnç göstermesi işsizliğin büyü­mesine zemin hazırlamaktadır.