Bina İnşaat Ruhsatları
(Building permits) Bina inşaatına başlanmadan önce yerel yönetimlerden alınan belgedir. TÜİK her üç ayda bir, dönem bittikten 52 gün sonra bina inşaat verilerini “Yapı İzin İstatistikleri” başlığı altında açıklar.
- Açıklamada hem inşaat ruhsatı hem de iskân izinleri yer alır. Diğer ekonomik faaliyetlere göre inşaat sektöründeki değişimi incelemek daha kolaydır. Çünkü inşaat sahipleri işe başlarken belediyelere başvurarak yapı izin (ruhsat) belgesi almak zorundadır.
- Tamamlanmış inşaatlar ise yapı kullanım (iskân) izni istatistiklerinden takip edilir.
- İstatistiklerde bina ve daire sayıları ile toplam metrekare ve maliyet hakkında bilgiler de yer alır. Analiz için çoğunlukla “daire sayısı” kullanılır.
Toplam metrekare, daire sayısına bölündüğünde, ortalama daire büyüklüğüne ulaşılır. Toplam maliyetin toplam metrekare sayısına bölünmesi ise ortalama olarak metrekare başına maliyeti verir. Toplam daire sayısı bina sayısına bölündüğünde binaların azami kat sayısına ulaşılır. İnşaat sektöründeki faaliyetin düzeyi ekonominin genel gidişi hakkında fikir verebilir. Çünkü bu sektör faiz oranlarına ve ekonominin genel gidişine duyarlıdır. Kriz ve durgunluk dönemlerinde konut satışları gerilese de temeli atılan inşaat yatırımı yarım bırakılmaz. Böylece durgunluğun ekonomideki olumsuz etkisi bir miktar azalır. Örneğin ekonomi 2001 yılında daralmış ama konut inşaatındaki esas gerileme 2002 yılında ortaya çıkmıştı.
İnşaatçılar, işe başlamak için ekonominin canlı ama faiz oranlarının göreli olarak düşük olduğu dönemleri tercih eder. Ancak inşaatçılar canlanmanın kalıcı olduğuna inandıkları takdirde inşaat ruhsatı alırlar ve temel atarak inşaata başlarlar. Çok sayıda sektörden girdi alan konut inşaatı sektörü, ekonominin sürükleyici sektörlerinden biridir. İnşaat ruhsatı sayısındaki hızlı artış, demir, çimento, kireç, cam, sıhhi tesisat ve kereste sanayilerini de canlandırır. Göstergelerin analizi inşaatta canlanma veya duraklama dönemlerinin iki-üç yıl sürdüğünü göstermektedir. Daralma yılları sonrasında ertelenmiş talep devreye girdiği için inşaat sektörü canlanır.