Altın Para

(Gold coin) İlkçağdan 1920’ye kadar altın paralar çeşitli ülkelerde dola­şımdaydı. Bilinen en eski altın para milattan önce 2900 yılına aitti ve Hin­distan’da Mohenjo-daro kazılarında bulunmuştu.

Anadolu’da tedavülde (dolaşımda) olan paralar, Lidya Kralı Krezüs ve Pers Kralı Birinci Darius za­manından kalmıştı. Osmanlı İmpara­torluğu döneminde 1478’e kadar gümüş para olan akçe dolaşımdaydı. 1478’de Fatih Sultan Mehmet döneminde bas­tırılan altın sikkelerde Venedik düka- ları örnek alınmıştı. Bu dönemde altın sikkelerde tuğra bulunmuyordu. İlk tuğralı altın 5.15 gram ağırlığında ve 28 milimetre çapında olmak üzere 1695’te İkinci Mustafa döneminde dolaşıma çıkarılmıştı. 1910’dan sonra bazı ül­kelerde enflasyon oranları yükselince halk “Kötü para, iyi parayı kovar” diye ifade edilen Gresham Kanunu’nu haya­ta geçirdi.

Kötü para sayılan kâğıt para, “iyi para” olan altını piyasadan kovunca hem piyasalarda para sıkıntısı çekil­di hem de ekonomi yönetimleri rezerv oluşturma konusunda sorun yaşadı. Cumhuriyet altını: 23 Aralık 1924’te alınan karar uyarınca 5 Kasım 1925’te Cumhuriyet altını basıldı. Bu altının çapı 23 milimetre, kalınlığı 1.08 mili­metredir. 22 ayar olan altın 0.916666 oranında altın içerir ve ağırlığı 7.21567 gramdır. Bu altın lirada, cumhuriyetin kurulduğu yıl olan 1923 ve Atatürk’ün profili yer alır. 1923’ün altındaki sayı ise o liranın cumhuriyetin hangi yılında basıldığını gösterir.

Kuyumcularda ve sarraflarda yarım, çeyrek ve 2.5 altın lira satın almak da mümkündür. 5 altın liralık “beşibir­yerde” on yıllardır kadınların gözdesidir. Gremse ise beşibiryerdenin yarısı ağırlığındadır.