Dış Göç

(Emigration) Bir ülkenin vatandaşının diğer bir ülkeye uzun süre kalma veya yerleşme niyeti ile gitmesine dış göç denir. Cumhuriyet döneminde en bü­yük dış göç dalgası 60’lı ve 70’li yıllarda ortaya çıktı. 1961 yılı Ekim ayı sonunda

Doğurganlık

(Fertility) Kadınların ortalama olarak doğurdukları çocuk sayısı ile ilgili farklı doğurganlık tanımları şunlardır:

Toplam doğurganlık hızı: (Total fer­tility rate) Bir kadının, doğurgan oldu­ğu dönem ol

Doğurganlık Yenilenme Düzeyi

(Replacement level fertility) Bir çiftin bir kuşak sonra kendileri yerine geçe­cek sayıda, yani iki çocuk sahibi olma­larını tanımlayan doğurganlık düzeyi­dir. 2.1 düzeyindeki doğurganlık hızı bir annenin ortalama olarak 1 kızı ola­

Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi

(Life expectancy at birth) Yeni doğmuş bir bireyin yaşamı boyunca belirli bir dönemdeki yaşa özel ölümlülük hızla­rına maruz kalması durumunda yaşa­ması beklenen ortalama yıl sayısıdır. Bu göstergeye “doğuşta hayat ümidi” de denir.

Defter Değeri

(Book value) Aktifler ve borçlar için muhasebe defterlerinde yazılı olan de­ğerdir. Aktifler için defter değeri alış maliyetini ifade eder. Net defter değeri, defter değerinden birikmiş amortis­manlar çıkarılarak bulunur. Bir hisse

Defterikebir

(General ledger) Büyük defter anlamı­na gelen bu kelime, işletme varlıkları­nın, borçlarının ve özsermayesinin çift girişli (muzaaf) kayıt yöntemi çerçeve­sinde türlerine göre sınıflandırılmasına imkân veren bir teknik kayıt aracını

Değer Zinciri

(Value chain) Değer zinciri, tedarik zincirinden daha kapsamlı bir süreci ifade eder ve hammaddelerin alınma aşamasından ürünün tüketiciye ulaş­tırılması ve satış sonrası servise kadar her aşamayı kapsar. Tedarik zincirinde “büyük”

Değişime Karşı Tepki

(Reaction to change) Değişime karşı insanlarda ve toplumlarda ortaya çıkan direnci anlamak ve bu direnci azaltmak için değişime tepki sürecini yakından izlemek gerekir. İnsanlar alıştığı şekil­de yaşamak ve çalışmak ister. Ayrıca ek

Değişim Mühendisliği

(Reengineering) 70’li yılların ortasın­dan sonra küreselleşme ile malların serbest dolaşımı dönemi başlayınca fiyat rekabeti keskinleşti. Aynı dönem­de elektronik iletişim teknolojisinde çığır açan yenilikler görüldü ve ilk ki­şisel

Değişim Yönetimi

(Change management) Bu terim, bir kurumun veya şirketin hedeflerinin, uygulanan süreçlerin ve teknolojisinin değiştirilmesi sırasında ortaya çıkan sorunların sistematik bir şekilde ele alınmasını ve analizini tanımlamakta­dır. Değiş

Değişken Maliyetler

(Variable costs) Bir dönem içinde üre­tim miktarına göre değişen maliyetler­dir. Hammadde, enerji ve işçilik maliyet­lerinin değişken (mütehavvil) maliyetler içerisinde olduğu kabul edilir.

Dekont

(Statement ofaccount) Bir hesaptan dü­şülmesi gereken miktarı ve hesabın de­tayını gösteren bir çeşit hesap mektubu veya hesap pusulası anlamına gelir. Ma­liye ve muhasebe terminolojisinde genel bir hesaptan ilgili hesaba aktarılmak

Delphi Tekniği

(Delphi technique) Bir grup uzmanın gelecekteki gelişmeleri tahmin konu­sunda bir uzlaşmaya varmak için bir araya gelmesi ile gerçekleştirilen bir gelecek araştırmaları yöntemidir. Delfi, Antik Yunan’da kâhinlerin toplu olarak bulun

Denetçi

(Auditor) Anonim şirketlerde genel kurul tarafından ortaklar adına yasa­nın verdiği görevleri yerine getirmek ve genelde şirket işlemlerini denetlemek amacı ile seçilen kişilerdir.

Denetim

(Audit) “Muhasebe denetimi” veya kı­saca “denetim” belirli bir ekonomik bi­rime ait bilgilerle önceden belirlenmiş standartlar arasındaki uygunluk dere­cesinin saptanması ve rapor edilmesi­dir. Denetim, şirket içinde çalışan kişi­le

Dış Kaynak Kullanımı

(Outsourcing) Bir şirketin daha önce kendi bünyesinde ürettiği mal ve hiz­metleri, şirket dışındaki bir firma veya kurumdan temin etmesini tanımlayan bir terimdir. Dış kaynak kullanımı ka­rarı alınması için belirli bir hizmet veya m

Dolaylı Maliyetler

(Indirect costs) Üretim maliyetinin dı­şında kalan satış, yönetim ve finansman faaliyetinden kaynaklanan maliyet ka­lemleridir. Vasıtalı maliyetler de denir.

Dolaysız Maliyetler

(Direct costs) Vasıtasız, direkt doğru­dan maliyetler olarak da adlandırılan bu maliyet türü işgücü ve hammadde maliyetlerini kapsar. Bu maliyet türü­nün kapsamındaki maliyetler aynı za­manda değişken de oldukları için bazen “Değişk

Dönemlere Göre Yönetim Tarzları

Her dönemin kendine özgü bir yönetim biçimi vardır. Türkiye’de geçen yüzyılın ilk yarısında “idarecilik” egemen yöne­tim biçimiydi. O yıllarda idarecilik, bir şeyler talep eden halkı ve tüccarı yatıştır­mak olarak anlaşılıyordu. İda

Dönem Maliyeti

(Period cost) Dönemin imalatı ile ilgilendirilemeyen, bu nedenle kâr ve zarar hesabına gider yazılan maliyet kalemidir.