Doğuşta Beklenen Yaşam Süresi

(Life expectancy at birth) Yeni doğmuş bir bireyin yaşamı boyunca belirli bir dönemdeki yaşa özel ölümlülük hızla­rına maruz kalması durumunda yaşa­ması beklenen ortalama yıl sayısıdır. Bu göstergeye “doğuşta hayat ümidi” de denir. Halk arasında “ortalama ömür süresi” deyimi daha yaygındır. Dün­yanın her ülkesinde ve her dönemde kadınların doğuşta beklenen yaşam sü­resi erkeklerden daha uzundur. Bunun nedeni tam olarak aydınlatılamamıştır. Olası nedenler arasında en akla yakın olanı kromozomların farklılığıdır. Ka­dınlarda iki X kromozomu bulunduğu için bir hasar durumunda yedeği var­dır. Erkekte X ve Y kromozomları farklı olduğu için yedekleme imkânı yoktur.

Hormonların, beden büyüklüğünün, hayat tarzlarının ve içki-sigara alışkan­lıklarının da ömür süresini etkilediği tahmin edilmektedir. Beklenen yaşam süresi yoksul ülkelerde, zengin ülkele­re göre daha kısadır. Hayat ümidi, Lesotho’da 50, Japonya’da ise 84 yıldır. Türkiye’de 2018 yılı sonunda doğuşta beklenen yaşam süresi toplamda 78.3, erkeklerde 75.6 ve kadınlarda 81.0 yıl idi. 1945 yılında 45 yıl dolayında olan doğuşta hayat beklentisi sonraki on yıl­larda istikrarlı bir şekilde artmıştır.