Doğurganlık

(Fertility) Kadınların ortalama olarak doğurdukları çocuk sayısı ile ilgili farklı doğurganlık tanımları şunlardır:

Toplam doğurganlık hızı: (Total fer­tility rate) Bir kadının, doğurgan oldu­ğu dönem olan 15-49 yaş grubunda, ya­şayacağı ve belirli yaşa özel doğurganlık hızını takip edeceği varsayımı altında doğurabileceği ortalama canlı doğan çocuk sayısıdır. Bir kadın 15 ile 49 yaş­ları arasında en fazla 12 çocuk doğura­bilir. Doğurganlık hızı kırsal kesimde kentlerden daha yüksektir. Türkiye’de 1945 ile 1950 arasında doğurganlık hızı 6.9’du. Bu hız 1970-75 arasında 5.1’e, 1980-1985 dönemde 4.1’e ve 2000 yı­lında 2.6’ya kadar geriledi. 2017 yılında doğurganlık hızı kritik bir düzey olan 2.07’ye kadar indi.

Genel doğurganlık hızı: (General fertility rate) Belli bir yıl içinde 15-49 yaş grubunda her 1000 kadın başına düşen canlı doğan çocuk sayısıdır. Yaşa özel doğurganlık hızı, belli bir yaş grubunda her 1000 kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısıdır.

Adölesan doğurganlık hızı: (Adoles­cent fertility rate) 15-19 yaş grubunda 1000 kadın başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısıdır. Bu hız bir ülkede kadın haklarına verilen önemin ölçülerinden biridir. Çocuk gelinler, daha çok yoksul ülkelerde ve gelişmiş ülkelerin yoksul nüfus kesimlerinde görülür. Oranın yüksek olması kız ço­cukların önemli bir bölümünün eğitim sisteminin dışında kaldığını ve meslek sahibi olmalarının engellendiğini gös­terir. Küçük yaşta çocuk doğuranlarda anne ve bebek ölüm oranları sonraki yaş gruplarına göre daha yüksektir.