Devlet Tahvili

(Government bond) Devletin aldığı borçlar karşılığında özel ve tüzel kişilere verdiği ve tahvil sahibinin devletten ala­caklı olduğunu gösteren belgedir. Devlet tahvilinin vadesi 1 yıldan daha uzundur.

Dezenflasyon

(Disinflation) Fiyat artış hızının azalma­sı anlamına gelmektedir. Terim yüksek enflasyondan düşük enflasyona geçiş sı­rasında yaşanan süreci ifade etmektedir.

D Grubu

(Group D) Uluslararası teslim biçimle­rinden biridir. Malın gönderildiği ülke­ye varıncaya kadar ortaya çıkacak tüm harcama ve riskler satıcının yükümlü- ğündedir. Başlıca türleri şunlardır: Be­lirlenen yerde teslim (DAP: Delivered

Dışa Açık Ekonomi

(Open economy) Bir ülkenin mal, hiz­met, sermaye ve işgücü gibi üretim fak­törlerinin hareketleri açısından dünya ekonomisi ile bütünleşmesidir.

Dışa Açıklık Oranı

(Openness ratio of economy) Bir ülke­nin dış ticaret hacminin gayrisafi yurti­çi hasılaya oranıdır. Oranı hesaplamak için ithalat ve ihracat toplamı gayrisafi milli hasılaya bölünür. Oranın yüksekli­ği ekonomin güçlü olduğunu düşünd

Dış Borç

(Foreign debt) Dış borçlar, IMF ve Dünya Bankası’ndan, bir ülkeden, bir bankadan veya bankalar grubundan alınabilir. Dış borçlanmanın nedeni iç tasarruflardın yetersizliği, döviz darbo­ğazı veya mevcut dış borçların anapara ve faiz

Dışsal Ekonomiler

(External economies) Dışsallık, mal ve hizmetlerin üretim veya tüketimi­nin, diğer birimlere maliyet (negatif dışsallık) veya yarar (pozitif dışsallık) getirdiği durumları ifade eder. Piyasa aksaklıklarından biri olan ve etkin­sizli

Dış Ticaret

(Foreign trade) Bir ülkedeki tüm gerçek ve tüzel kişilerin diğer ülkelerle yaptık­ları her tür mal alım satımı dış ticaret olarak adlandırılır. Dış ticaret dengesi ithalat ve ihracat verilerinin karşılaş­tırılması ile ortaya çıkar.

Dış Ticaret Çarpanı

(Foreign trade multiplier) Bu çarpan ihracat ve ithalat dalgalanmaları ile milli gelir düzeyi arasındaki ilişkileri belirtmektedir. İhracat artışının nomi­nal milli geliri çoğaltıcı, ithalat artışı­nın ise nominal milli geliri yükse

Dış Ticaret Göstergeleri

(Foreign trade indicators) Mal ihracat ve ithalatı ile ilgili verileri Türkiye İs­tatistik Kurumu (TÜİK) yayımlar. Bir ayın dış ticaret istatistikleri, sonraki ayın son günü kamuoyunu duyurulur. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) is

Dış Ticaret Hadleri

(Terms of trade) Dış ticaret hadleri, ihracat fiyatlarının, ithalat fiyatlarına oranlanması ile hesaplanır ve bir birim ihracatın kaç birim itha

Dış Ticaret İstatistikleri

(Foreign trade statistics) TÜİK’in dış ticaret ile ilgili açıklamalarında şu ay­rıntılar yer alır:

Aylık değerler: İhracat ve ithalat de­ğerleri bir önceki yılın aynı ayı ile kar­şılaştırmalı olarak verilir.

Dış Ticaret Sermaye Şirketleri

(Foreign trade companies) Türkiye’nin dışa açılma sürecinde “ihracatçı serma­ye şirketi”olarak 1980 yılında kurulma­sına başlanan şirketlerdir. Bu şirket­lerin ödenmiş sermayeleri, konumları ve sorumlulukları tebliğlerle düzenle­miş

Dış Ticarette Oran Analizi

Dış ticaret istatistiklerinden üretilen aşağıdaki oranlar da dış ticaretin seyri hakkında fikir verir:

İhracatın ithalatı karşılama oranı: İhracatın ithalata bölümü ile bulunur. Bu oranın sürekli olarak yüzd

Dış Yardım

(Foreign aid) Genel olarak gelişmiş ül­kelerin gelişmekte olan ülkelere, eko­nomik, sosyal, insani, siyasi ve askeri amaçlarla ayni yardım, hibe ve düşük faizli, uzun vadeli krediler biçiminde sağladıkları imkânları tanımlar.

Diferansiyel Rant

(Differential rent) İlk kez David Ricardo’nun topraklar arasındaki verimlilik farklarına dayanarak yaptığı bir rant açıklamasıdır. Rantın kaynağı, kullanı­labilir toprakların kimyasal ve tarımsal özellikleri, coğrafi konumları ve to

Dikey Ayrıştırma

(Vertical divestiture) Üretim, dağıtım ve hizmetin çeşitli bileşenlerinin daha rekabetçi olabilmek için birbirinden ayrılmasıdır. Ayrıştırma, aynı piyasa­daki şirketler arasında ayrımcılık ya­pılmasını ve farklı piyasadaki şirketler ar

Dikey Bütünleşme

(Vertical integration) Tek bir firmanın, üretimin değişik aşamalarında birden faaliyete başlamasıyla oluşan bütünleş­medir. Dikey bütünleşmenin en anlamlı olduğu biçim, üretim sürecinde ham­maddelerin sağlanmasından ürünün satışına

Diler Yatırım Bankası

1998 yılında kurulan banka yatırım ban­kası olarak faaliyet göstermekte ve mev­duat kabul etmemektedir. 1 şubesinde 18 çalışanı bulunan bankanın en büyük hissedarları Yazıcı Demir Çelik şirketi ile Fatma Tüba Yazıcı ve ailesidir.

Direnç Noktası

(Resistance point) Borsada, belli bir sü­reç içinde sürekli bir fiyat artışının yo­ğun satışlar sonucu durdurulduğu fiyat seviyesini ifade eder.