Şirketlerin Değerlendirilmesi

(Evaluation of companies) Şirketler ile ilgili araştırma yapıldığında ekonomin genel durumunun ve şirketin içinde bu­lunduğu sektörün koşullarının da dik­kate alınması gerekir. Bunların dışında şirketin sektör ve ekonomi içindeki du­rumunu anlamak için aşağıdaki konu­ların da araştırılması zorunludur:

Beş yıllık performans: Şirketin mal veya hizmet satışlarındaki son beş yıllık değişimin incelenmesi gelecek hak­kında öngörü yapmayı kolaylaştırır.

Pazar payı: Şirketin pazar payının za­man içindeki gelişimi rekabet gücünün gerçekçi bir şekilde belirlenmesine im­kân verir. Pazar payının yüksekliği, tü­ketici talebinin iyi bir şekilde karşılan­makta olduğunun göstergesidir.

Penetrasyon oranı: Tüketim malı üre­ten şirketlerde, ürünlerin penetrasyon (sahiplik) oranlarının incelenmesi gele­cekteki talep konusunda önemli ipuçları sağlayabilir. Şirket ürünlerinin sahiplik oranı yüksek ise pazar doyma noktasına yaklaşıyor demektir. Bu ortamda ancak ürünün teknolojik düzeyi yükseltildi­ğinde talep artış eğilimine girebilir.

İhracatın oranı: Şirkette ihracatın toplam satışlar içindeki payının yüksek olması, şirketin kırılganlığını azaltır ve istikrarlı büyümenin yolunu açar.

Müşteri ilişkileri: Gelecekte ortaya çıkacak ihtiyaçları karşılama ve müşte­ri sadakatını sağlama yeteneği istikrarlı gelişmeyi garanti eder.

Ürün farklılaştırması: Talebin yaş, cinsiyet, gelir, coğrafi bölge ve hayat tar­zına göre farklılaştığı durumlarda şirke­tin de ürünlerini farklılaştırması geliş­me potansiyelinin kalıcı olmasını sağlar.

Kurumsallaşma: Kurumsallaşma ve yönetişimin varlığı, şirketin orta ve uzun vadede gelişme potansiyelinin yüksek olduğuna işaret eder.

Borçların düzeyi: Satışlara ve özsermayeye göre kârlılık oranının yüksek ve şirketin borçluluk düzeyinin düşük olması finansal yapının sağlam oldu­ğunu gösterir.

Yeni yatırımlar: Şirketin yeni yatı­rımları bugünkü kârlılığı azaltsa da ge­lecekteki kazançların habercisidir.

Teknolojik yoğunluk: Şirkette kulla­nılan teknolojinin sektördeki düzeyin üstünde olması orta vadede şirketin ya­şama şansını artırır. Bir araştırma-geliştirme bölümünün varlığı ile bilgi yö­netimi ve bilişim konusunda yenilikçi uygulamalar verimlilikteki artışların habercisidir.

Performans düzeyi: Şirket hisse se­nedinin borsada son üç yılda gösterdiği performans ve şirketin 500 büyük veya ilk 1000 şirket listelerinde yer alıp al­madığı da şirketin genel performansının değerlendirilmesi açısından önem taşır.